آبخیزداری و منابع طبیعی مرودشت
در ابتدای همایش منافی دبیر همایش با اشاره به سختی‌های برگزاری چنین همایشی که با توجه به نزدیکی انتخابات ریاست جمهوری احتمال می‌رفت توجه کمتری معطوف به این رویداد شود، از استقبال چشم‌گیر حضار تشکر و از همکاری دیگر اساتید مدعو و همکاران موسسه آموزشی مدیریت معنا قدرانی کرد.
وی با اشاره به اینکه پروفسور چارلز هندی که در حیطه مدیریت سازمانی و تبیین اندیشه‌های نوین مدیریت جزو متفکرین برجسته جهان به شمار می‌رود برای نخستین بار است که در ایران برای ایراد سخنرانی حضور پیدا می‌کند، بر اهمیت چنین رویدادهایی در سطح ملی تأکید کرد و سپس به معرفی پنل برنامه پرداخت.
در بخش نخست اسماعیل ملک اخلاق رئیس مرکز آموزش مدیریت دولتی با این پرسش صحبت خود را آغاز کرد که در حال حاضر ما در کدام عصر به سر می‌بریم؟
ملک اخلاق عنوان کرد: در حال حاضر ما در موج چهارم تحت عنوان حکم رانی عصر نوین به سر می‌بریم.
وی با تأکید بر این نکته که نیازی به پیچیده کردن مباحث تکنولوژیک در دنیا نیست، اشاره کرد: ارائه خدمات رفاه عمومی نظیر مدارس حرفه‌ای نوین، بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های حرفه‌ای نوین و نیز دولت نوین از خروجی‌های این مباحث به شمار می‌رود. یکی از مشکلاتی که در ایران وجود دارد عدم ورود مباحث فنی در کارکردهای اجتماعی به جهت ارائه‌ی خدمات نوین است.
وی به این موضوع پرداخت که یکی از مباحثی که در دنیا پس از مطرح شدن تجارت الکترونیک شکل گرفت، بحث دولت‌های دیجیتال است.
رئیس مرکز آموزش مدیریت دولتی با اشاره به کارکردهای این دولت نظیر گردش اطلاعات، همگانی شدن اطلاعات و رابطه نزدیک دولت با مردم بر این نکته تأکید داشت که مفهوم دولت در حال تغییر است.
وی با طرح این مبحث که اشاعه فرهنگ داده محور از نتایج دولت دیجیتال است، گفت: به جهت مشارکت مردم و نقش آن‌ها در اداره نهادهای اجتماعی عصر حاضر، شرکت‌های شهروندگرا به وجود آمده‌اند. شرکت‌هایی که تمام فرآیند تولید محصولات خود را در معرض دید مشتریان می‌گذارند یا مناسبت قیمت تمام‌شده کالا‌ها را در انظار عمومی قرار می‌دهند.
ملک اخلاق افزود: در هرجایی هزینه‌های یک سازمان راز باشد، نظام آن سازمان شفاف نیست. از پیامدهای دولت دیجیتال آشکار کردن رازهاست.
وی همچنین به دیگر پیامدهای دولت دیجیتال مانند توسعه فضای خصوصی افراد و امنیت اطلاعات به جای انتشار آن در فضای مجازی و همچنین توسعه‌ی همکاری‌ها و روابط جهانی و نیز کشف و بهره‌گیری فرصت‌های جهانی در ایجاد روابط با جهان اشاره کرد.
سپس در ادامه دکتر آسوشه معاون مرکز ملی فضای مجازی و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان این نکته که در مدیریت عصر دیجیتال اگر به ادبیات این حیطه واقف نباشیم حرکات پیوسته را ناپیوسته خواهیم خواند، به دو کلیدواژه IT و ICT اشاره کرد که معتقد است دوره آن‌ها به عنوان تسهیل‌گر (Enabler) خیلی پیش‌تر به پایان رسیده و امروزه به عنوان ریشه‌ای شناخته می‌شود تا بتواند ثروت و رفاه و شفافیت برای عموم ایجاد کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس تأکید کرد: امروزه ما دیگر قائل به دو فضای مجزا در زندگی انسان نیستیم بلکه فضای مجازی را ادامه‌ی زندگی واقعی انسان می‌دانیم که IT، سلامت الکترونیک یا حتی مکان‌های کاری بخش ناچیزی از این فضا را به خود اختصاص می‌دهند.
آسوشه افزود: امروزه فضای مدیریتی با پنجاه سال پیش تفاوت دارد چرا که سرعت تغییرات نه تنها در مورد تکنولوژی به عنوان یک فن، بلکه در اثرات تکنولوژی که در زندگی ما ایجاد شده باید مورد توجه قرار گیرد. فضای دیجیتال فضای راحتی برای زندگی نیست. می‌شود در آن با رفاه زندگی کرد، اما شرایط نسبت به گذشته متفاوت شده و با آن آرامش و سادگی که پیش‌تر بود قابل مقایسه نیست.
در ادامه همایش حضار به بازدید از نمایشگاه جانبی که برگزار شده بود پرداختند و بعد از آن دکتر رهنورد به جهت دعوت از پرفسور چارلز هندی در معرفی ایشان گفت: پرفسور هندی در زبان مدیریت به عنوان یکی از مراجع علمی نظریه‌پرداز به شمار می‌آید.
وی سپس به شماری از نظریه‌های پرفسور هندی نظیر پرتفوی کارکنان، نظریه چهارگانه فرهنگ سازمانی و همچنین نظریه سازمان شبدری اشاره کرد و از ایشان به جهت ایراد سخنرانی با محوریت بازآفرینی خود و جامعه در عصر دیجیتال دعوت به عمل آورد.
پرفسور هندی صحبت خود را با این جمله آغاز کرد که فکر می‌کنم زندگی ساده است.
سپس با اشاره به تصویر یک منحنی توضیح داد: این روندی است که برای هر زندگی نظیر زندگی خودمان، دولت‌ها، سازمان‌ها و حتی امپراتوری‌ها اتفاق می‌افتد. در شروع با سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهیم امیدوارانه پیشرفت می‌کنیم و صعود رخ می‌دهد و آنگاه که به نقطه‌ی اوج منحنی می‌رسیم در سراشیبی زوال سقوط می‌کنیم.
سپس با اشاره به نام یکی از کتاب‌های خود تحت عنوان «منحنی دوم» تشریح کرد که ما همیشه تمام توان و تمرکز خود را روی این امر می‌گذاریم که به نقطه‌ی اوج برسیم؛ اما نظریه منحنی دوم به ما می‌گوید برای جلوگیری از سراشیبی زوال باید پیش از آنکه به نقطه‌ی اوج رسید مسیر منحنی را به‌گونه‌ای دیگر تغییر داد. قبل از آنکه خیلی دیر شود. مدل منحنی دوم پرفسور هندی بیانگر این نکته است که همواره باید آگاه بود به‌موقع به تغییر مسیر خود بیاندیشیم.
وی پس از این مقدمه مطرح کرد: در عصر دیجیتال خواه نخواه باید روند تغییرات را پذیرا باشیم. این امر که اطلاعات به وسیله اینترنت تا به این حد سهل‌الوصول شده برای برخی هیجان‌انگیز و برای برخی دیگر وحشت‌آور است. مسئولان نمی‌دانند چگونه با جریان آزاد اطلاعات کنار بیایند.
وی افزود: پیشنهاد من این است که به جای مقاومت در برابر این رودخانه‌ی جاری، در آن شنا کنیم و به افق‌های تازه برسیم. من نگران کسانی هستم که در این جریان اطلاعات غرق می‌شوند و کاری که می‌توانیم برای این دسته از افراد انجام دهیم کمک کردن به آن‌ها برای ساخت منحنی دوم خودشان است. اوضاع در حال تغییر است و شیوه‌ی کار کردن ما نیز طبعاً دچار تغییر می‌شود.
وی همچنین گفت: من نسبت به آینده خوش‌بینم. در عصر جدید اطلاعات هیچ مرزی نمی‌شناسند. هرکس می‌تواند با هرکس که می‌خواهد در ارتباط باشد و این پتانسیلی است برای ایجاد تجارت‌هایی که حتی به فکرمان تا به حال خطور نکرده است.
هندی سپس با مثالی درباره‌ی محل زندگی خود که حدود صد سال پیش برای یک خانوار به همراه آشپز و معلم خصوصی کودکان و ندیمه و خدم بود و امروز همین ساختمان برای هفت خانوار مجزا تقسیم شده به این مسئله پرداخت که در عصر حاضر چنین اتفاقی برای سازمان‌ها در حال رخ دادن است. مدیریت سلسله مراتبی که در آن هرکس بر کار زیردستی خود نظارت دارد جای خود را به سازمان‌هایی با اندازه‌های کوچک‌تر می‌دهد که افراد در آن تبدیل به گروه‌هایی می‌شوند موازی با هم که با یکدیگر در ارتباط‌اند.
نویسنده کتاب خدایان مدیریت با ارائه مثالی گفت: اگر سازمان را یک کرم ابریشم در نظر بگیریم، هشتاد درصد کارکنانی که در بدنه این سازمان فعالیت دارند از شغل خود ناراضی‌اند چرا که کسل‌کننده است و تنها انجام دهنده دستوراتی هستند که از بالا به آن‌ها محول می‌شود؛ اما اگر افراد در سر کرم ابریشم باشند و به دنبال پیدا کردن غذا، آنگاه دارای هدفی هستند و با اتفاقات سازمان درگیر می‌شوند. مسیر بالندگی این کرم ابریشم در نهایت ختم به پروانه شدن می‌شود. در حال حاضر ما در عصر اقتصاد پروانه‌ای هستیم و آنگاه که این کرم به پروانه بدل شود، تجارت‌های متفاوتی به وجود می‌آید.
وی در همین راستا این مسئله را مطرح کرد که اگرچه سازمان‌ها درنهایت نمی‌توانند دموکراتیک باشند، اما می‌توانند با کارکنان خود مانند شهروندان یک شهر برخورد کنند. سازمان‌های شهروندگونه، سازمان‌هایی هستند که برای کارکنان خود مانند شهروندان یک شهر حقوقی قائل هستند و آن را محترم می‌شمارند.
پرفسور هندی سپس با ارجاع به سخنان فیلسوف یونانی ارسطو که معتقد بود در درون هر انسانی دانه‌های طلایی وجود دارد که می‌تواند با پرورندگان آن‌ها کاری که دوست دارد را انجام دهد به تبیین این مسئله پرداخت که در دوره‌های پیشین زندگی تنها من‌باب نجات یافتن بود و در درآمدی نسبی برای یک زندگی نسبتاً مرفه خلاصه می‌شد، اما ارسطو پیشنهاد یک شادی پویا و محرک را می‌دهد به این ترتیب که هر کس کاری را که دوست دارد انجام دهد و دانه‌های طلایی وجود خود را آبیاری کند و کود بدهد و از آن مراقبت کند تا شکوفا شود. وی در توضیح تفاوت این مسئله با خودخواهی شخصی گفت: اگر هرکس در آن کاری که دوست دارد، بهترین باشد. پس دیگران نیز طبعاً از تخصص او کامیاب خواهند شد.
در ادامه امیر شاهرخی، رئیس ستاد اجرایی همایش و رئیس هیات مدیره معنا، علت برگزاری این همایش را ایجاد نگرش صحیح مدیران، سیاست‌گذاران و کارآفرینان با انقلاب دیجیتالی پیش رو معرفی کرد. همچنین وی دعوت از بزرگان و متفکران تراز اول دنیا را راهی صحیح و ضروری برای یادگیری و استفاده از علم روز دانست و استقبال گسترده از این همایش را در بحبوحه مباحث انتخاباتی، نشان از درک صحیح موضوع توسط جامعه کارآفرینی و علمی کشور دانست و وعده استمرار این مسیر را داد.
در بخش بعدی همایش دکتر فریدون قاسم‌زاده در زمینه صنعت IT صحبت کرد و برخی تأثیرات IT بر نقدینگی شرکت‌های بزرگ را برشمرد و اثرات IT در مناسبات بورس و نرخ تولید جوامع را بررسی کرد. سپس با ارائه این آمار که در ایران نزدیک به سی میلیون تلفن همراه هوشمند مورد استفاده مردم است و ایران حدود شصت و پنج میلیون کاربر اینترنتی دارد، بیان کرد که جایگاه ایران میان کشورهای دیگر جایگاه مناسبی است و این امر نشان از آن دارد که سطح اطلاعات عموم مردم در این زمینه نسبتاً خوب است.
وب در ادامه سخنانش گفت: امید می‌رود در دولت بعدی شاهد شکوفایی بیشتری در زمینه صنعت IT باشیم. در ادامه دکتر هوشمند به بحث مدیریت سلامت دیجیتال (E.H.R.) پرداخت و با ارائه مثال‌هایی در زمینه پزشکی دیجیتال این مبحث را مطرح کرد که مزیت‌های IT و ICT علوم متفاوت پزشکی را دربر می‌گیرد و در زمینه‌های درمان بالینی و پاراکلینیک می‌توان از پزشکی دیجیتال استفاده کرد که متأسفانه همیشه در سیاست‌گذاری‌های دولت مغفول مانده است.
وی با تأکید بر این نکته افزود: ما در هر دو بخش، چه سیاست‌گذاران فرهنگی و چه مدیران اجرایی ضعیف عمل کرده‌ایم. باید متوجه بود که صنعت IT دیگر صرفاً یک فن نیست، بلکه تفکری است که خواه نخواه باید به سمتش حرکت کرد و به جای ایستادگی مقابل تغییرهای پیش رو نگرش خود را تغییر دهیم. چرا که این یک سرمایه‌گذاری آینده‌نگر در این حیطه است.
پس از آن دکتر رهنورد با محوریت چشم‌انداز توسعه در عصر دیجیتال بیان کرد: فنّاوری‌های دیگر نظیر نانوتکنولوژی‌ها و بیوتکنولوژی‌ها در کنار ICT مکمل یکدیگرند و کشورهایی که مسیر توسعه را طی کرده‌اند توانسته‌اند در ترکیبی صحیح از هر سه‌ی این موارد به نفع پیشرفت خود استفاده کنند.
وی سپس این پرسش را مطرح کرد که آیا کشورهای در حال توسعه باید در قاب نظریه وابستگی، به کشورهای توسعه یافته نگاه کنند و با پیگیری روندهایی که در آن‌ها اتفاق افتاده به این مسئله بپردازد که چگونه همان روند‌ها را دنبال کنند؟ یا می‌توان رویکردی دیگر را برای توسعه در عصر دیجیتال در نظر گرفت؟
در بخش کاربردی و عملی همایش ابتدا ناصر غانم زاده مدیر شرکت اوپاتان با موضوع کسب‌وکارهای عصر دیجیتال پیرامون دو مفهوم نوآوری‌های پیوسته (Sustaining Innovation) و نوآوری‌های برهم زننده (Disruptive Innovation) سخنرانی کرد و به ویژگی‌های کسب‌وکارهای برهم زننده پرداخت که معمولاً در آغاز کار از سمت شرکت‌های بزرگ نادیده گرفته می‌شوند و توجهی به آن‌ها نمی‌شود، اما رفته‌رفته رشد می‌کنند و بازار را از دست بازیکنان اصلی آن محصول خارج می‌کنند.
وی ویژگی‌های نوآوری‌های برهم زننده را قیمت بسیار پایین آن‌ها، کارایی و راندمان بالاتر، حاشیه‌ی سود بالا برای مدیران، در دسترس قرار دادن محصولات برای عموم به صورت فراگیر و نیز کوچک بودن سازمان‌ها دانست. سپس ویدئویی محصول دانشگاه هاروارد با موضوع کسب‌وکارهای برهم زننده و علل کنار رفتن نوآوری‌های پیوسته پخش شد.
در انتها مدیر شرکت اوپاتان در حیطه‌های مختلف نظیر روباتیک، ژنتیک، هوش مصنوعی و امنیت مجازی مثال‌هایی از این کسب‌وکارها مطرح کرد و با این جمله که «در آینده این نوآوری‌ها زندگی ما را تغییر خواهند داد» به بحث خود پایان داد.
سپس از چند تن از مدیران موفق کسب‌وکارهای حیطه دیجیتال نظیر تپسی، تخفیفان، باهمتا و غیره دعوت به عمل آمد تا پیرامون تجربیات خود و مواجه شان با مشکلات احتمالی پیش رو در راه‌اندازی چنین تجارت‌هایی جلسه‌ی پرسش و پاسخی با حضار در همایش شکل بگیرد.
علینقی مشایخی، استاد و بنیان‌گذار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف سخنران مراسم اختتامیه بود که به بخش‌هایی از زندگی چارلز هندی و علت اهمیت کارهای وی پرداخت.
مشایخی عنوان کرد: در اثبات بزرگی شخصیت چارلز هندی نیاز به بیان مطلب تازه‌ای نیست و با یک جستجوی ساده می‌توان به جایگاه علمی وی پی برد؛ اما چیزی که باید به آن توجه کرد، این است که چارلز هندی قبل از مدون کردن انشدیشه‌های خود را در کتاب منحنی دوم یا The Second Curve، به همین شیوه زیسته است وزندگی پربار ایشان از بیش از شش منحنی تشکیل می‌شود که نشان از شخصیت یادگیرنده ایشان دارد.
گفتنی است؛ در این همایش جایزه سال موسسه معنا به «کارآفرینی تأثیرگذار دیجیتال» به خیریه نیکوکاری مهربانه تعلق گرفت و خانم گلرخ بحری به نمایندگی از مهربانه تقدیرنامه خود را دریافت کرد.
