انتخاب رشته تحصیلی؛ خوب، بد، ناقص
ترک‌تحصیل، تحصیل را رها نمی‌کند
(نویسنده: حاج صدراله زین العبادی مدیر کانون بسیج فرهنگیان اداره کل آموزش و پرورش فارس)
حسین بن علی بن ابی طالب بن عبدالمطلب بن هاشم، ازخاندان بنی هاشم است. او نوه حضرت محمد(ص) از فاطمه زهرا(س) است. پدر وی امیرالمؤمنین علی(ع)، نخستین امام شیعیان است. امام حسین(ع) دومین فرزند امام علی(ع) و فاطمه(س) است و برادرانی از جمله امام حسن مجتبی(ع)، حضرت عباس(ع)، محمد بن حنفیه و خواهرانی از جمله حضرت زینب (س) دارد(1)
امام حسین (ع) در شهر مدینه با تولد
مبارک خویش جهان نورانی نمودند. برخی تولد امام را سال سوم(2)و برخی سال چهارم
هجری(3) نوشته‌اند. قول مشهور بین مورخان و محدثان، سال چهارم هجری است. درباره
روز ولادت امام حسین(ع) اختلاف است. بنابر قول مشهور، ولادت آن امام در روز سوم
شعبان بوده است(4(
واژه «حسین» مصغر واژه «حسن»، به
معنای نیکو است. این نام را پیامبر بر این امام همام نهادند. در برخی احادیث
وروایات این نامگذاری به الهام الهی منسوب شده وبراساس برخی اقوال نام‌های حسن و
حسین معادل شبر و شبیر، نام‌های پسران هارون هستند. شایان ذکر است که این دو نام
از نام‌ها بهشتی‌اند که قبل از اسلام نزد مردم عرب سابقه‌ای نداشته‌اند.
کنیه امام حسین(ع) «ابوعبدالله» است.
رسول خدا(ص) هنگام ولادت امام، این کنیه را بر او نهاد. البته امام حسین(ع) فرزندی
به نام عبدالله داشته که می تواند علت این کنیه باشد. نیز گفته‌اند: ابوعبدالله به
معنای "پدر بندگان خدا" است. برخی علت وجود این کنیه را به این معنا
دانسته‌اند؛ یعنی اگر قيام امام نبود، نشانی از دین خدا نمی ماند كه مردم عبد آن
باشند؛ از اين رو او را پدر تمام بندگان خدا دانسته‌اند .
))ابوعلی))، «ابوالشهداء» [= پدر
شهیدان]، «ابوالاحرار» [= پدر آزادگان] و «ابوالمجاهدین» [= پدر جنگ کنندگان (در
راه خدا) ] از دیگر کنیه‌های حضرت امام حسین (ع) می باشد.
هدایتگری ونجات بخشی
پیامبر(ص) درحدیثی مشهورفرموده
اند:
إنَّ الحُسَینَ مِصباحُ الهُدی
وسَفینَةُ النَّجاةِ .5 حسین ، چراغ هدایت و کشتی نجات است
.
.یکی از بركات فردى حضرت
سيدالشهدا (ع) اين است كه او «چراغ هدايت» و «كشتى نجات» است . اگر چه همه
پيامبران و امامان (ع) چراغ ها و انوار هدايت و كشتي هاى نجات و رهايى اند،
چنان‌كه پيامبر اسلام (ص) فرمود:
«انما مثل اهل بيتى فيكم كمثل
سفينة نوح من دخلها نجا، و من تخلف عنها هلك» .6
همانا خانداون و اهل بيت من در ميان
شما مانند كتشى نوح است كه هر كس داخل آن شود نجات پيدا كرده و هركس كه از آن تخلف
كند هلاك خواهد شد. اما كشتى نجات حسين (ع) حركتش بر امواج سهمگین و گسترده
دريا، سريع تر و لنگر انداختن و پهلو گرفتن آن بر ساحل هاى نجات آسان تر بوده و
دايره بهره ورى و استفاده از نور مشعل وجود حسين (ع) وسيع تر است
.
در آن زمانى كه امواج بلند و سهمگين
فساد و گناه بر پيكره نيمه جان جامعه اسلامى، و جان و دل مسلمانان، تازيانه مرگ مى
زد و گرداب حوادث و توطئه ها و پليدي ها، خفتگان در بستر غفلت را بى رحمانه به قعر
تاريكى و تباهى مى كشيد ، درحقیقت اين حسين(ع) بود كه با قيام و نهضت الهى
خود و شهادت و اسارت اهل بيت خويش ، گرفتاران در اين اوضاع خطرناك را از درياى پر
تلاطم ساخته شده به دست فتنه گر «بنى اميه» یزید لعنت الله علیه نجات بخشيد
و با كشتى رهايى خود ، اين خفتگان و غافلان و گرفتاران را به ساحل نجات رهنمون
ساخت..آرى ، حسين (ع) «مصباح الهدى » است تا در اين ظلمت كده فانی دنیای خاکی ، دليل
و راهنماى راه باشد و «سفينة النجاة» است تا در اقيانوس خروشان فتنه
ها و گمراهی ها غرق شدگان را كه كشتى شكسته بودند فريادرس باشد.
حسین چراغ هدایت است زیرا: الف-
در تاریکی هولناک هوا و هوس و سختی های روزگار و ظلمت دام های شیطانی هرکسی که
دنبال چراغ هدایت حسینی راه نیفتد گمراه شده و دچار سردر گمی و هلاکت خواهد شد
.
ب- جلو افتادن از چراغ هدایت و عقب
ماندن از آن باعث هلاکت است .
ج- پیامبر خدا وظیفه مسلمانان بعد از
خود حتی صحابه را نیز با پیروی از اهل البیت مخصوصا امام حسین (ع) مشخص نموده اند
چنانچه در حدیث دیگری فرموده اند « حسن و حسین دو امام اند چه قیام کنند و چه ساکت
بنشینند »
د- از این حدیث عصمت امام حسین علیه
السلام استفاده میشود چون:
اگر قرار باشد امام حسین علیه السلام
خطا کند هدایتی را که خدا از مردم خواسته به خطا خواهد رفت و هدف خداوند از هدایت
مردم به راه راست؛ لغو خواهد شد .
ه- در هر عصر و زمانی حرف امام حسین
علیه السلام حجت است چون حدیث مطلق است.
و-- نه تنها گفتار امام حسین علیه
السلام بلکه تمام رفتار و کردار او نیز باید حجت باشد . و تخلف از آن جایز نیست.
حسین کشتی نجات است زیرا
:
الف-چنانچه کشتی حضرت نوح مایه نجات
بشریت شد ، هرکسی که بخواهد از غرق شدن در دریای خروشان دنیا و آلودگی هایش
در عصر بعد از پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله و سلم نجات پیدا کند باید سوار
کشتی نجات امام حسین (ع)شود و الا هر کسی که باشد و هر جایی که باشد و هر مقامی که
داشته باشد هلاک خواهد شد .
ب-در کشتی نوح علیه السلام حیواناتی
که سوار شدند با ارزش تر از فرزند نوح (ع) بودند و کسانی که سوار این کشتی نشوند
از حیوانات -سگ و خوک - پست ترند چون آنها لیاقت زنده ماندن داشتند و لی متخلفین و
مخالفین امام حسین علیه السلام راه هدایت را ترک کردند و به دنبال شیطان راه
افتادند (( اولئک کالأنعام بل هم أضل سبیلا»نظیرسپاهیان منحرف کوفه ((.
ج-هرکسی که سوار کشتی نجات نشود در هر
نقطه بلندی هم که خودش را قرار بدهد موج هلاکت اورا غرق خواهد نمود چون تنها راه
نجات سوار شدن به کشتی اهل بیت مخصوصا امام حسین علیهم السلام میباشد
.
امام حسین (ع) درکلام بزرگان
امام خمینی (ره):
امام خمینی (ره) می فرماید: «انقلاب
اسلامى ايران، پرتويى از عاشورا و انقلاب عظيم الهى آن است. كربلا كاخ ستمگرى را
با خون درهم كوبيد و كربلاى ما كاخ سلطنت شيطانى را فرو ريخت. كربلا را زنده نگه
داريد و نام مبارك حضرت سيدالشهدا را زنده نگه داريد كه با زنده بودن او اسلام
زنده نگه داشته مى شود. مساله كربلا كه خودش در راس مسائل سياسى هست، بايد زنده
بماند. ملت بزرگ ما بايد خاطره عاشورا را با موازين اسلامى، هر چه شكوه مندتر حفظ
نمايد
مقام معظم رهبری(مدظله العالی(
شخصیت درخشان و بزرگوار امام حسین
علیه‌السّلام دو وجهه دارد: یک وجهه، همان وجهه جهاد و شهادت و توفانی است که در
تاریخ به راه انداخته و همچنان هم این توفان با همه برکاتی که دارد، برپا خواهد
بود؛ که شما با آن آشنا هستید. یک بعد دیگر، بعد معنوی و عرفانی است که بخصوص در
دعای عرفه به شکل عجیبی نمایان است. مثل دعای عرفه کمتر دعایی را داریم که سوز و
گداز و نظم عجیب و توسّل به ذیل عنایت حضرت حق متعال بر فانی دیدن خود در مقابل
ذات مقدّس ربوبی در آن باشد؛ دعای خیلی عجیبی است.
ماهاتما گاندی:
ماهاتما گاندی، رهبر بزرگ انقلاب
هندوستان می گوید: «من برای هند چیز تازه ای نیاوردم؛ فقط نتیجه ای را که از
مطالعات و تحقیق هایم درباره تاریخ زندگی قهرمانان کربلا بدست آورده بودم، ارمغان
ملت هند کردم. اگر بخواهیم هند را نجات دهیم واجب است همان راهی را بپیماییم که
حسین بن علی علیه السلام پیمود».
محمّد على جناح (رهبر بزرگ پاکستان(
هیچ نمونه اى از شجاعت، بهتر از آن که
امام حسین(ع) از لحاظ فداکارى و تهوّر نشان داد در عالم پیدا نمى شود. به عقیده من
تمام مسلمانان باید از سرمشق این شهیدى که خود را در سرزمین عراق قربان کرد پیروى
نمایند
امام حسین (ع) وقیام عاشورا
قیام حسین نمونه بارزوآشکار نبرد حق
بر علیه باطل بود. قیام الهی بود که هر چه زمان می¬گذرد، تبلوری بیشتری پیدا کرده
و آموزهای آن روشن تر می¬شود. بطورقطع ویقین باید گفت:
امام حسین یکی از اهداف قیام خود را
اقامه و حفظ ارزشهای راستین دین اسلام بیان می¬کند. زیرا بعد از پیامبر و دوران
رهبری ایشان بر جامعه اسلامی، به علت مسائل و مشکلات پیش رو بدعتهاو نوآوری های
خرافی جدیدی در دین و سنت پیامبر اکرم به وجود آمده بود. بدعتهای جدید خود موجب
انحراف در جامعه اسلامی شده بود. از این رو جامعه اسلامی از مسیر اصلی خود دچار
انحراف شده و نیاز مند اصلاحات اساسی وراهبردی اساسی برای صراط مستقیم الهی
بود. از این رو امام حسین(ع) از خلفای زمان بیعت نکرده تا این انحراف را آشکار
سازند. بنابراین یکی دیگر از اهداف امام حسین، انگیزه اجتماعی و اصلاح فرهنگی
اوضاع و شرایط حال جامعه بود. تا بدین طریق به جهل زدایی عامه مردم بپردازند و
ایشان را با انحرافهای آشکار در جامعه آشنا سازند.
پیام امام حسین(ع)ازقیام عاشورا به
بشریت:
*پیام آزادگی: آزادگی به معنی
رهایی از قید و بند اخلاق نیست. آزادی به معنی زیر بار ظلم نرفتن است. از این رو و
با توجه به این اصل انسان آزاده با توجه به اصول و باورهای خود زندگی کرده و زمانی
که اصول، باورها، حقوق فردی و اجتماعی خود و افراد در ارتباط با وی مورد تعرض قرار
بگیرد آرام ننشسته و در برابر ظلم ایشان اعتراض می¬کند. از این رو امام حسین(ع)
مرگ با عزت را بهتر از حیات ذلیلانه می¬داند.
* عزّت نفس: یکی از اهداف مهم
تربیت این است که انسان به گونه¬ای تربیت شود که اعتلای روحی بیابد و خود را از
پستی و فرومایگی رها سازد. حرمت، شرافت برای خود قایل شود و بزرگواری خود را در
همه حال حفظ نماید. سختی و راحتی و شکست و پیروزی او را به سستی و تباهی نخواهد
کشاند و هرگز تن به خواری و زبونی ندهد. سیره امام حسین (ع) در جریان واقعه عاشورا
نمود بارز عزّت محوری است. ایشان پیش از حرکت به سوی کربلا در جواب برادرشان محمد
حنفیه که از او می خواست برای حفظ جانش با یزید بیعت کند فرمود که هرگز تن به پستى
نداده¬ام. زیرا مکتب حسین (ع) بر پایه عزّت و کرامت انسانی استوار گشته است.
* ایثار و از خودگذشتگی: ایثار و
از خود گذشتگی دلالت بر این موضوع دارد که افراد در عین نیاز به آنچه در دست
دارند، دیگران را بر خود مقدم می¬شمارند و یا اینکه اهداف جمعی را بر اهداف فردی و
شخصی خود مقدم می¬دانند.. از این رو امام حسین برای احیای اصول راستین دین، جان
خود و صحابه خود را در طبق اخلاص قرار داد، تا انحرافها آشکار شود.
* وفا و پای بندی به پیمان: وفا و
پایبندی به پیمان در یاران امام حسین خود را به خوبی نشان می دهد. که در این راستا
امام حسین یاران خود را بهترین اصحاب بر می شماردند. ایشان در بدترین شرایط بر سر
پیمان با امام باقی و او را مورد حمایت قرار دادند.
آری نتیجه می گیریم که: هر روز
عاشورا و هر سرزمين، كربلاست. «كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا». اين جمله و شعار،
نشاندهنده ومبین پيوستگى و تداوم خط درگيرى حق و باطل در همه زمان ها و
مكان هاست.
عاشورا و كربلا، يكى از بارزترين
حلقههاى اين زنجيره طولانى است. هميشه حق و باطل رو در روى هم بوده و انسانهاى
آزاده، وظيفه پاسدارى از حق و پيكار با باطل را بر عهده دارند و بىتفاوت گذشتن از
كنار صحنه حق و باطل، بىدينى است.
آن گونه كه حسين علیه السلام، وارث
حضرت آدم و حضرت ابراهيم و حضرت نوح و حضرت موسى و حضرت عيسى و حضرت محمد عليهم
السلام است، پيروان عاشورايى او نيز وارث خط سرخ جهاد و شهادتاند و پرچم كربلا
را بر زمين نمىنهند و اين جوهر تشيع در بعد سياسى است. واقعه ی عاشورا درسی بزرگ
است، برای آنان که عبرت آموزند، تا بدانند ظلم هیچ گاه پایدار نیست و رهروان
ظالمان عاقبتی نیک نخواهند داشت.عاشورا قیامی به بلندای تاریخ اسلام است، که تمامی
انسانها را از هر دین و آیینی به حیرت واداشته و سرمشق بسیاری از نبردهای بزرگ
بشریت شده است. انقلاب اسلامی ایران با بال سرخ عاشورا وبال سبز مهدویت با صلابت
برای تحقق تشییع راستین وتوسعه فرهنگ جهانی مهدویت وانتظار گام بر می دارد . تا
انشااله مقدمان ظهور منجی برحق بشریت حضرت مهدی (عج) فرام گردد....
پی نوشتها :
1 ابن عنبه، احمد، عمدة الطالب،
ص۶۴
2-الکلینی، الکافی، ج۱، ص۴۶۳؛ شیخ
طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۴۱؛ طوسی، ۱۴۰۱، همانجا؛ ابن عبدالبرّ، ج۱، ص۳۹۲؛ ابن
سعد، الطبقات الکبری، خامسه۱، ص۳۶۹؛ شیخ مفید، المقنعه، ص۴۶۷؛ الموفق بن
احمدالخوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ج۱، ص۱۴۳
3- ابن سعد، طبقات الکبری، ج۶،
ص۳۹۹؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۴۶؛ محمد بن احمد دولابی، الذریة الطاهرة،
ص۱۰۲، ۱۲۱؛ ابوالفرج اصفهانی، ص۵۱؛ احمد بن یحیی البلاذری، انساب الاشراف، ج۱،
ص۴۰۴؛ محمد بن جریرالطبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۲، ص۵۵۵؛ شیخ
مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۷؛ علی بن الحسین المسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۱۳
-4مجلسی، بحار الانوار، ج۴۴،
ص۲۰۱؛ شیخ مفید، مسار الشیعه، ص۶۱؛ محمد بن المشهدی، المزار[الکبیر]، ص۳۹۷؛ شیخ
طوسی، مصباح ، ص۸۲۶ و۸۲۸؛ سید بن طاوس، اقبال الاعمال، ص۶۸۹-۶۹۰
5-فرائد السمطين، جوينى خراسانى،
ج 2 ص 55
6-همان، ج 2 ص 46
منابع :
ا مام حسین علیه السلام از دیدگاه
دانشمندان شرق و غرب و علمای اهل سنت احمد رگنی قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی طوبای
محبت،1386.
- بدیعیان، راضیه(1388)تربیت دینی
در سیره امام حسین(ع) در واقعه عاشورا، مجله دندانپزشکی جامعه اسلامی، 21(3)
سبحانی، سعید(1390) آموزه¬ های قیام
عاشورا، مکتب اسلام، 47(11).
شهیدی.جعفر.قیام امام حسین.1376.تهران
.نشرفرهنگ اسلامی
صافی گلپایگانی لطف الله. پرتوی از
عظمت حسین ع.1390..قم.نشرمسجدمقدس جمکران
عاشورا و امام حسین علیه السلام از
دیدگاه غیرمسلمانان، گلبرگ، اسفند 1381، شماره 39.
کلینی.محمدبن یعقوب.اصول کافی.1369
بیروت .نشردارالتعارف
مچلسی.محمدباقر.بحارالانوار.1360.بیروت
.نشر دارحیات
ابن سعد.محمد.طبقات الکبری.1374
.ترجمه محمود مهدوی دامغانی.تهران .نشرفرهنگ واندیشه
محدثی .جواد.1376. فرهنگ عاشورا .قم
.نشر معارف
