اقسام مجلس-مجالس عروسی

بسیج مداحان فارس :

مجالس عروسي

گاهي از جانب خانواده هاي متدين ، براي مجالسي كه به عنوان وليمه شب زفاف ، برگزار مي گردد ، از مداحان اهلبيت(ع) دعوت به عمل مي آيد. در اين محافل برنامه با چهارچوبي خاص برگزار مي گردد كه به شرح زير است.

چهارچوب كليمحافل عروسي

1. بسم الله... و عرض تبريك
2. جملات عربي ابتداي مجلس و عرض ادب به امام زمان(عج)
3. شعر ولايي
4. شعر عروسي
5. تصنيف مدحي
6. مراسم تشكر وتقدير داماد از والدين
7. دعا و مناجات پايان مجلس

1. بسم الله... و عرض تبريك

شروع محافل عروسي با بسم الله... و عرض تبريك ، و گرفتن صلوات براي سلامتي همه زوجها مخصوصا زوج صاحب مجلس و خانواده شان ، آغاز مي گردد. معمولا هنگام عرض تبريك ، نام و نام خانوادگي داماد و نام خانوادگي عروس ذكر مي گردد.

1. جملات عربي ابتداي مجلس و عرض ادب به امام زمان(عج)

در محافل عروسي ، با توجه به زمان كافي و مناسبي كه در اختيار مداح مي باشد ، جملات عربي ابتداي مجلس به تفصيل و كامل ارائه مي گردد .

در اين محافل عرض ادب شعري به امام زمان (عج) معمول نيست ، و به دعاي فرج و يا جملات عربي مثل « يارب الحجه بحق الحجه اشف صدر الحجه بظهور الحجه» اكتفا مي شود.

1. شعر ولايي

در بخش اول متن اصلي محافل عروسي ، اشعاري در ولايت اميرالمؤمنين(ع) و اهلبيت(ع) ارائه مي گردد، و مابين آن ذكر مولا علي به عنوان جواب مستمع دم داده مي شود. خوب است در اين قسمت به عنوان تفسير برخي از ابيات ، روايات مرتبط در بحث ولايت براي مستمع بيان شود.

اگر در اين بخش داستان عروسي حضرت علي (ع)و حضرت زهرا (س) با اشعار مربوطه و شرح روايي آن ، ارائه شود از جهت رساندن پيام اخلاقي اجتماعي به مستمع بسيار مفيد خواهد بود.

نكته:اگر محفل در شب مناسبت خاصي برگزار مي شود ، بهتر است شعر اين بخش در موضوع مناسبت باشد. و اگر شعر ولايي خوانده شود ، اشاره به مناسبت لازم است.

1. شعر عروسي

پس از شعر مدحي ، شعر مربوط به مراسم عروسي ارائه مي گردد ، كه درون مايه آن ، توصيف شب زفاف ، اشاره به اهميت ازدواج ، ترغيب جوانان به ازدواج ، توصيه به قدرداني از زحمات پدر و مادر زوجين و... مي باشد.

خوب است در اين قسمت به عنوان تفسير برخي از ابيات ، آيات ، روايات و داستانهاي تاريخي مرتبط ، در بحث سنت نبوي ازدواج بيان شود.

نمونه شعر عروسي

1. تصنيف مدحي

پس از شعر عروسي نوبت به سرود و تصنيف مي رسد ، در اين بخش بعضي به خواندن تصنيفهاي مرتبط به شب زفاف مي پردازند که گاهي با طنز نيز همراه است ، درون مايه  تصنيفهاي طنزي عبارت است از: داستان خواستگاري ، مشکلات ازدواج و پس از آن و ... لازم به ذکر است که گاهي در اين بخش اشعاري مورد استفاده قرار مي گيرد و يا لطيفه هايي گفته مي شود که با آداب ذکري اهلبيت(ع) سنخيت محتوايي ندارد؛ ولذاتوصيه مي شود ذاکرين محترم ازاينگونه اشعار و لطيفه گوييها پرهيز نمايند.

معمولا مراسم عروسي ، مصادف با اعياد مذهبي برگزار مي شود ، مي توانيد در اين بخش از ارجوزه ها و سرودهاي مرتبط با مناسبت مذهبي استفاده نماييد. اگرمناسبت خاصي بامراسم مصادف نباشدارائه تصنيف وسرودهاي مدحي مولاعلي(ع) مناسب به نظر مي رسد.

لازم به ذکر است که نبايد از مستمع مجلس عروسي توقع داشته باشيد در طول مراسم مثل مستمع محافل مذهبي شما را همراهي نمايد لذا طوري سرودها و تصنيفها را بخوانيد که در صورت عدم همراهي مستمعين مجلس دچار سکته نشود. مي توانيد بعضي از قسمتهاي سرود را بدون کف زدن مستمع بخوانيد و در بخشهاي خاصي از آن مستمع را به کف زدن ترغيب نماييد.

1. مراسم تشكر وتقدير داماد از والدين

يکي از سنتهاي خوب در مجالس عروسي ، مراسم نمادين تقدير و تشکر داماد از والدين خود و والدين عروس مي باشد. در اين مراسم ، مداح ، پدر داماد و عروس را فرا مي خواند و با ذکر مقدمه اي در توصيف شب زفاف و زحمات والدين تا اينکه عروس و داماد به اين شب برسند ، مراسم را آغاز مي نمايد. مداح ، در بخش اول از داماد مي خواهد که از جانب خود و نيابت از عروس ، از پدر و مادر خود تشکر کند و دست و صورت پدر را ببوسد ؛ در بخش دوم از داماد مي خواهد که از جانب خود و نيابت از عروس ، از پدر و مادر عروس تشکر کند و دست و صورت او را ببوسد ؛ مداح ، در بخش سوم از پدر داماد و عروس مي خواهد که براي افزايش صميميت با يکديگر معانقه نمايند ؛ ميهمانان، اين بخش مجلس را با کف زدن همراهي مي نمايند . در پايان هر بخش ، مجلس با ذکر صلوات خوشبو مي گردد.

1. دعا و مناجات پايان مجلس

خوب است محافل عروسي ، با ارائه يك زمزمه عاشقانه ، در فراق حضرت مهدي(عج) به پايان برسد .

به عنوان دعاي محافل عروسي مي توان از برخي جملات مناجاتي استفاده نمود که نيازي به آمين گفتن در آنها نيست. مانند؛ «إرْحَمْنِي بِرَحْمَتِكَ وَ ارْضَ عَنِّي بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ وَ فَضْلِكَ‏يَا ذَا الْجُودِ وَ الْإِحْسَانِ وَ الطَّوْلِ وَ الاِمْتِنَانِ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين»[1]