قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» به تمامی شهروندان ایرانی و به ویژه رسانهها این حق را میدهد که به اطلاعات دسترسی داشته باشند
به گزارش روابط عمومی سازمان بسیج رسانه به نقل از
خبرگزاری تسنیم؛
« پس از دو هفته تماس، نامهنگاری و رفتوآمد نزدیک به 2 ساعت پشت در اتاق یک مسئول نشسته و منتظر بود که جلسات دورهمی آن مسئول با تعدادی از دوستان هم زبانش تمام شود، وقتی وارد اتاق شد بدون اینکه مسئول محترم سر از روی کاغذهایش بلند کند با دست اشاره کرد که بنشیند.
رونوشت نامهاش در دستش بود و شروع به صحبت درباره درخواستش کرد؛ خبرگزاری ما قصد دارد که با توجه به پایان یافتن برنامه پنجم توسعه اطلاعاتی راجع به وظایف و پروژههایی که ادارات مختلف استان فارس باید تا پایان این برنامه انجام میدادند، دریافت کند تا از این طریق به مطالبات مردم پاسخ دهد.
مسئول محترم پس از اینکه در خلال صحبتهای وی چندبار تلفنهای شخصی به دوستان و خانوادهاش زد و صحبتهای وی را قطع کرد، در نهایت با سردی و طلبکارانه گفت که این اطلاعات محرمانه است.
در همین زمان یکی از معاونان این مسئول محترم وارد اتاق شد و پس از اطلاع از اینکه ارباب رجوع یک خبرنگار است، با لحنی نامناسب گفت: « خانم این اطلاعات محرمانه است، ما که نمیتوانیم این اطلاعات را در اختیار شما بگذاریم تا هر چه میخواهید در رسانهتان بنویسید». تا خبرنگار گزارش ما آمد توضیحاتی بدهد آن خانم معاون از او خواست که اتاق را ترک کند و اگر اطلاعاتی میخواهد 3 ماه دیگر که سال مالی تمام میشود، مراجعه کند.
بغض در گلویش نشست، نه از اینکه پس از دو هفته دوندگی و نامهنگاری و جواب سر بالا شنیدن نتوانسته بود اطلاعات لازم برای گزارشش را به دست آورد، به این علت که هنوز هستند انسانهایی که به صرف نشستن پشت یک میز به خود اجازه میدهند با خبرنگاری که صدای مردم است، چنین بیادبانه صحبت کنند.
هر چند به غرور خود و مردمی که صدایشان شده، برخورده بود اما بدون اینکه سخنی دیگر بگوید از دفتر آن مسئول خارج شد تا پیادهرویهای خیابان و مردم شاهد بغض شکستهاش باشند».
این خاطره تلخ یکی از خبرنگاران استان فارس است، حال آن را در کنار این جمله معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد بخوانید « مردم میتوانند «هرگونه اطلاعاتی» را از دولت درخواست کنند»، حتما شما هم لبخندی تاسفبرانگیز بر لبانتان نقش میبندد اما جالب است بدانید که در قانون اساسی کشور ما قانونی به نام « انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» وجود دارد.
این قانون با 5 فصل و 23 ماده در سال 87 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و شرایط و ضوابط در اختیار قرار دادن اطلاعات توسط دستگاههای دولتی را بیان کرده است. به موجب این قانون هر شخص ایرانی حق دسترسی به اطلاعات عمومی را دارد.
در این قانون موسسات و دستگاههای اجرایی مکلف شدند که به طور سالانه عملکرد و ترازنامه خود را در یک کتاب یا با استفاده از امکانات رایانهای در اختیار شهروندان قرار دهند و تنها ارائه آن دسته از اطلاعاتی که مربوط به حریم خصوصی اشخاص، اسناد محرمانه کشوری و اطلاعاتی که منجر به خسارت مالی و جانی شوند، منع شده است.
اما سایت اغلب ادارات و وزارتخانهها را که نگاه کنید، آخرین اطلاعاتی که پیدا میکنید مربوط به 2 یا 3 سال پیش است که آن هم شامل اطلاعات کلی و کشوری میشود و اطلاعاتی که به تفکیک استانها باشد، به ندرت دیده میشود.
صابر سهرابی، معاون مطبوعاتی اداره ارشاد استان فارس با تاکید بر اینکه براساس این قانون دستگاههای اجرایی مکلف هستند که اطلاعات را در اختیار رسانهها و مردم قرار دهند، میگوید: تمامی مسئولان موظف هستند که جز اطلاعات محرمانه مابقی اطلاعات عمومی را در اختیار خبرنگاران قرار دهند.
ابلاغ دوباره این قانون به استانداری فارس و دیگر ادارات این استان و تاکید بر لازمالاجرا بودن آن راهکاری است که سهرابی برای رفع این مشکل در استان فارس بیان میکند و البته معاون مطبوعاتی اداره ارشاد معتقد است که شکایت از هر مسئولی که پاسخگو نباشد حقی محفوظ برای خبرنگاران است.
محسن تورع که نزدیک به 10 سال است در رسانههای استان فارس قلم میزند تا درباره قانون دسترسی آزاد به اطلاعات برای مردم و مطبوعات میپرسم، با لبخندی تلخ میگوید: « این قانون هر چند خیلی خوب است اما بیشتر به مدینه فاضله شبیه است، برخی از مسئولان تا متوجه میشوند خبرنگار هستی با محافظهکاری رفتار میکنند».
به گفته وی مسئولان در نشستهای عمومی تا آنجا که بتوانند اشارهای به آمار و ارقام نمیکنند و اگر خبرنگاری سوالی در این باره بپرسد تلاش میکنند که با آمارهای کلی پاسخ میدهند.
محسن تورع بر این باور است که ندادن اطلاعات به خبرنگاران که سخنگو و زبان مردم هستند، باز کردن راه نفوذ برای دشمن است تا هر آنچه میخواهد با درآمیختن حق و باطل به خورد مردم دهد و مردم نیز روز به روز از رسانههای داخلی دورتر شوند.
سهرابی معاون مطبوعاتی ارشاد استان فارس اما توپ را به زمین رسانهها میاندازد و میگوید: عدم آگاهی خبرنگاران از حق خود و موانع ذهنی و فرهنگی مسئولان مانع از اجرای کامل این قانون در استان فارس شده است که باید با جریانسازی رسانهها برطرف شود.
خبرگزاری تسنیم نخستین گام را در راستای آگاهسازی و جریانسازی برای اجرای قانونی که 8 سال گرد بیتوجهی بر آن نشسته برداشته است و امید دارد که این گام کمکی برای تقویت روحیه مطالبهگری رسانههای استان فارس و دیگر استانها باشد.
گزارش از حلیمه زارع