پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف موفق به ساخت داروهایی با استفاده از نانوذرات اکسید آهن شدند که می‌توان از آنها در کاربردهای پزشکی بویژه MRI بهره جست.
دکتر رضا احمدی، دانش آموخته دوره دکترای مهندسی مواد از دانشگاه صنعتی
شریف و محقق این طرح، در مورد این تحقیقات اظهار کرد: هدف این کار پژوهشی
که موضوع پایان‌نامه دکترای من به راهنمایی دکتر سیدحمیدرضا مداح حسینی
بود، تولید، بررسی ویژگی‌ها و کاربرد نانوذرات اکسید آهن در پزشکی بویژه
MRI، دارورسانی و درمان سرطان به روش هایپرترمیای مغناطیسی است.
وی افزود: با بهینه‌سازی شرایط سنتز و بررسی‌های زیست سازگاری داروهایی
ساخته شد که می‌توان از آنها در کاربردهای پیش گفته بهره جست. این
بهینه‌سازی شامل کنترل اندازه ذرات، خواص مغناطیسی، زیست سازگاری محصول
تولیدی و بررسی میزان هدفمندی رسیدن ذرات به بافت مورد نظر به طور ویژه در
این طرح، غدد لنفاوی و بافت کبد است.
احمدی تصریح کرد: یکی از نوآوری‌های این طرح استفاده از سورفکتانت سیستئین
به عنوان عامل پایدارکننده محلول مغناطیسی عامل کنتراست MRI بود که منجر
به بهبود خواص مغناطیسی، افزایش مغناطش اشباع و نهایتا بهبود کنتراست
تصاویر MRI شده است.
وی افزود: یکی از ویژگی‌های مورد توجه در این طرح، دستیابی به خاصیت
سوپرپارامغناطیس در نانوذرات اکسید آهن است که تنها در ابعاد کوچک ذره به
دست می‌آید. به طور خلاصه با کاهش اندازه ذره ماده فرو یا فری مغناطیس، سهم
انرژی حرارتی kT در مقایسه با انرژی مغناطیسی KV افزایش می‌یابد،
بنابراین نوسانات حرارتی افزایش یافته و اجازه ایجاد حالت مغناطش پایدار
را به ماده نمی‌دهد و ماده نانومتری در حضور و غیاب میدان مغناطیسی رفتاری
شبیه به ماده پارامغناطیس دارد، در حالتی که در حالت بالک ماده فری یا
فرومغناطیس است. این حالت منجر به افزایش پایداری محلول مغناطیسی و همچنین
حذف نیروهای جاذبه مغناطیسی پس از حذف میدان مغناطیسی خارجی در MRI یا
هایپرترمیای مغناطیسی می‌شود. همچنین در ابعاد کوچک اندرکنش‌های مطلوب
بیولوژیک مانند عبور نانوذرات از دیواره رگ یا ورود به داخل سلول
امکان‌پذیر می‌شود.
وی یادآور شد: نتیجه نهایی طرح رساندن هدفمند نانوذرات اکسید آهن به
بافت‌های مورد نظر در این پژوهش شامل غدد لنفاوی و کبد و تصویربرداری
MRI است که در فاز حیوانی با موفقیت انجام شد و استفاده از ذرات سنتز شده
در فاز کلینیکال و انسانی می‌تواند در تشخیص زودهنگام و راحت‌تر ضایعات و
بافت‌های سرطانی با استفاده از تصاویر MRI مفید باشد.
به گفته احمدی، وی هم اکنون در مرکز تحقیقات علوم و فناوری در پزشکی
دانشگاه تهران به عنوان پژوهشگر فوق دکترا مشغول به ادامه این طرح و نیز
استفاده از نانوذرات اکسید منگنز و نقاط کوانتومی بر پایه سولفید روی برای
کاربردهای پیش گفته است. هم اکنون مطالعات بر روی حیوانات آزمایشگاهی به
ویژه موش آزمایشگاهی است که هدف بعدی استفاده در کاربردهای تشخیصی و
درمانی در انسان در فازهای پیش روست.
تا کنون 11 مقاله ISI و 6 مقاله رای ارائه در کنفرانس داخلی و بین‌المللی از پژوهش حاضر به دست آمده است.
مقایسه وضعیت علمی کشور در دوران پهلوی و پس از انقلاب+جدول
