پژوهشگران شیمی دانشگاه سیستان و بلوچستان با همکاری دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران و نیو ساوت ولز استرالیا موفق به تولید نانوجاذب‌های یون‌های سمی با ظرفیت جذب بالا شدند که از مزیت این نانوجاذب‌ها حساسیت بالای آن‌ها در غلظت‌های پایین یون‌های سمی است.
به گزارش سازمان بسیج علمی پژوهشی فارس ، با وجود رواج دستگاه جذب اتمی (به دلیل کم
هزینه بودن) در اندازه‌گیری یون‌های سمی، قابلیت اندازه‌گیری آن‌ها در
غلظت‌های پایین ناچیز است. اما در این طرحی که در دانشگاه سیستان و
بلوچستان انجام گرفته است، با پیشنهاد روشی مبنی بر پیش تغلیظ غلظت یون‌ها،
امکان اندازه‌گیری به وسیله‌ی این دستگاه فراهم می‌شود.
از ویژگی‌های این پروژه می‌توان به افزایش کارایی پلیمر جاذب یون‌های سمی،
با پوشاندن آن بر روی سطح نانوذرات و همچنین سهولت جداسازی جاذب از ماتریس
با استفاده از آهن‌ربای قوی اشاره کرد. همچنین کاهش زمان تجزیه و تحلیل و
هزینه آزمون به دلیل امکان بازیابی جاذب، حاصل شده است.
در این پروژه، نانوذرات مغناطیسی آهن به عنوان جاذبی برای پیش تغلیظ سرب در
آب‌های آلوده استفاده شده است. برای این منظور سطح نانوذرات با پلیمر
حکاکی شده که تنها سرب را جذب می‌کند، پوشانده شده و پس از جذب اختصاصی
آن‌ها، غلظت آن‌ها در ماتریس‌های پیچیده مانند آب‌های آلوده صنعتی به
وسیله‌ی دستگاه جذب اتمی تعیین شده است.
دکتر خیرالله مهرانی، محقق طرح و استاد واحد علوم و تحقیقات تهران دانشگاه
آزاد اسلامی و فارغ التحصیل دکتری شیمی از دانشگاه پونای هند، در این باره
گفت: در ساخت این جاذب ابتدا نانوذرات آهن به وسیله‌ی روش هم رسوبی تهیه
شد. سپس سطح نانوذرات با پلیمر حکاکی شده که تنها سرب را جذب می‌کند،
پوشانده شد. در مرحله بعد جاذب در محلول آب آلوده قرار گرفته و پس از جذب
اختصاصی سرب، جاذب با آهن‌ربای قوی از محلول جدا شد. پس از جداسازی سرب از
جاذب به وسیله‌ی محلول شوینده که حاوی اسید و تیواوره است، غلظت آن‌ها در
محلول شوینده به وسیله‌ی دستگاه جذب اتمی تعیین شد.
محقق طرح تصریح کرد: در این پژوهش از پلیمر پایه "4- (وینیل آمینو)
پیریدین-2و6 دی کربوکسیلیک اسید" استفاده شده است تا با جذب اختصاصی سرب بر
روی نانوذرات اکسید آهن نتایج مطلوب به دست آید.
وی گفت: همچنین تأثیر عوامل مختلف از جمله pH و زمان جذب و دفع مورد
ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیقات نشان می‌دهد که این
جاذب توانایی بالایی در جذب مقادیر زیاد سرب داشته و از حساسیت بالایی در
غلظت‌های پایین (غلظت‌های حدود 0/9 نانوگرم بر میلی لیتر) برخوردار است.
نتایج این کار تحقیقاتی که با تلاش دکتر خیرالله مهرانی و همکاران وی صورت
گرفته، در Journal of Industrial and Engineering Chemistry منتشر شده است.
مقایسه وضعیت علمی کشور در دوران پهلوی و پس از انقلاب+جدول
