سلامتی و جای خالی سلطان سفره

به گزارش بسیج کارگری، میزان مصرف شیر در هر کشور یکی از مهمترین شاخص های سلامت و نیز شاخص های تغذیه ای کشور است، با این وجود مصرف شیر و لبنیات در کشور طی این سال ها کاهش چشمگیری داشته است.

هرچند مسایل فرهنگی در کم مصرف کردن شیر و فراورده های لبنی نقش دارند، اما نمی توان نقش گران شدن هر از چند گاه شیر را در کاهش سرانه مصرف آن در کشور نادیده گرفت.

کاهش مصرف شیر طی سال های گذشته موجب شده تا تراکم استخوان ایرانیان نیز کاهش یافته و آنان را برای ابتلا به بیماری های مختلف بویژه پوکی استخوان، مستعد سازد.

طبق آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سرانه مصرف شیر در ایران اکنون، 70 تا 80 کیلوگرم در سال است این در حالیست که این میزان در کشورهای توسعه یافته به 300 کیلوگرم می رسد.

براساس آمار منتشر شده، سرانه مصرف شیر در کشور توسعه یافته ای مانند فنلاند بیش از 361 کیلوگرم در سال، پاکستان 159 کیلوگرم در سال و ترکیه 138 کیلوگرم در سال است.

طی هفته های اخیر باز هم به قیمت شیر و فراورده های لبنی اضافه شد تا این اکسیر سلامتی، همان مقدارش کمش هم از سبد غذایی مردم به سمت حذف شدن برود.

اکنون میانگین مصرف شیر در کشور 70 تا 80 کیلوگرم در سال است که اگر سناریوی گران شدن شیر به همین منوال پیش رود و هر روز که مردم به مغازه ها بروند با گران تر شدن شیر روبرو شوند، این رقم سیر نزولی طی کرده و سونامی پوکی استخوان، سلامت مردم را تهدید خواهد کرد.

به گفته کارشناسان تغذیه، هر فردی باید روزانه سه لیوان شیر بخورد که مصرف این میزان در یک خانواده سه یا چهار نفره، هزینه قابل توجهی برای خانواده به همراه خواهد داشت.



** شیر به عنوان یک غذای استراتژیک باید به سهولت در دسترس مردم قرار گیرد

کارشناس تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به افزایش قیمت لبنیات می گوید: شیر به عنوان یک غذای استراتژیک که نقش مهمی در حفظ و ارتقای سلامت جامعه ایفا می کند باید به سهولت در اختیار مردم قرار گیرد.

فرید نوبخت در گفت وگو با خبرنگار سلامت ایرنا می افزاید: شیر به عنوان یک غذای مغذی و مقوی، حکم غذای کامل را برای بسیاری از گروه های سنی دارد بنابراین باید به میزان کافی مصرف شود.

وی خاطرنشان می کند: افزایش قیمت فراورده های لبنی، این مواد غذایی استراتژیک را از دسترس برخی گروه های اجتماعی و اقتصادی جامعه خارج می کند و از این بابت متاسف هستیم.

نوبخت ابراز امیدواری می کند تا راه حلی برای تثبیت فراورده های لبنی پیدا شود زیرا وزارت بهداشت دخالتی در این مساله ندارد.

کارشناس تغذیه وزارت بهداشت یادآور می شود: وزارت بهداشت فقط توصیه به مصرف شیر می کند و سازمان غذا و دارو نیز بر تولید شیر نظارت دارد تا منطبق بر استانداردهای شیمیایی و میکروبی باشد اما در قیمت گذاری و توزیع آن نقشی ندارد.

نوبخت می گوید: امیدواریم شرایطی فراهم شود که شیر با حداقل قیمت در اختیار مردم قرار گیرد.

وی تصریح می کند: شیر یکی از منابع اصلی کلسیم در برنامه غذایی روزانه به شمار می رود و دریافت ناکافی آن، منجر به بروز بیماری های اسکلتی، عضلانی و پوکی استخوان می شود؛ پوکی استخوان آمار بالایی در کشور دارد و هزینه زیادی بابت درمان شکستگی های ناشی از آن به سیستم سلامت کشور وارد می کند اما مصرف شیر و مواد لبنی می تواند از این هزینه ها جلوگیری کند.

نوبخت تاکید می کند: مصرف شیر بهترین راه برای جلوگیری از پوکی استخوان و عوارض استخوانی ناشی از کمبود کلسیم به شمار می رود.



** حقایقی درباره شیر و فراورده های آن

بیش از شش میلیارد نفر در سراسر جهان از شیر و فراورده های لبنی استفاده می کنند که اغلب آنها در کشورهای توسعه یافته زندگی می کنند.

از آغاز دهه 60 میلادی، سرانه مصرف شیر در کشورهای توسعه یافته همواره افزایش یافته هرچند که افزایش رشد آن نسبت به سایر فراورده های دامی مانند گوشت و تخم مرغ کمتر بوده به آن معنا که مصرف شیر طی این سال ها دو برابر افزایش یافته اما مصرف گوشت سه برابر و مصرف تخم مرغ، پنج برابر افزایش یافته است.

کشورهای با مصرف بالای شیر: سرانه مصرف شیر در کشورهای آرژانتین، ارمنستان، استرالیا، کاستاریکا، اروپا، قرقیزستان، آمریکای شمالی و پاکستان بیش از 150 کیلوگرم در سال است.

کشورهای با مصرف متوسط شیر: سرانه مصرف شیر در کشورهای هند، ایران، ژاپن، کنیا، مکزیک، مغولستان، نیوزلند، آفریقای شمالی و جنوبی اغلب مناطق آمریکای لاتین و کارائیب بین 30 تا 150 کیلوگرم در سال است.

کشورهای با مصرف کم شیر: سرانه مصرف شیر در کشورهای ویتنام، سنگال، اغلب مناطق آفریقای مرکزی و جنوب و شرق و اسیا کمتر از 30 کیلوگرم در سال است.

انتظار می رود سرانه مصرف شیر و فراورده های لبنی در جنوب آسیا تا سال 2030 میلادی تا 125 درصد افزایش یابد.

شیر سه درصد انرژی غذایی مردم در آسیا و آفریقا را تامین می کند درحالیکه این رقم در اروپا و اقیانوسیه به 8 تا 9 درصد می رسد.

همچنین 6 تا 7 درصد پروتئین غذایی مردم در آسیا و آفریقا از شیر تامین می شود در حالیکه این رقم در اروپا 19 درصد است.

6 تا 8 درصد چربی غذایی مردم در آسیا و آفریقا از شیر تامین می شود در حالیکه این رقم در اروپا، اقیانوسیه و آمریکا به 11 تا 14 درصد می رسد.

به هر حال با توجه به اینکه مصرف شیر در پیشگیری از بیماری مهمی مانند پوکی استخوان نقش بسزایی دارد باید بیش از پیش به مصرف آن توجه داشت زیرا در صورت ابتلای هر فرد به پوکی استخوان، هزینه های مراقبتی و درمانی سنگینی را در پی دارد.

علاوه بر آن، سن جمعیت ایران به سمت خاکستری شدن و پیری است و باید از اکنون به فکر هزینه های سلامت مردم بود.