بسیج هنرمندان فارس- «محمد» و «عون» فرزندان عبدالله‌بن
جعفر در حماسه عاشورا بودند. جعفر دو فرزند به نام عون یکى از حضرت زینب(س) و دیگرى
از جُمانه داشته است. در این که کدام یک از آنها در کربلا شهید شده و مادرش کیست، میان
مورخان اختلاف نظر وجود دارد.
دو پسر حضرت زینب(س) در حماسه عاشورا
حضور داشتند و پس از رشادت‌های بسیار به شهادت رسیدند.
محمّد بن عبدالله بن جعفر
محمّد، یکى از فرزندان عبد الله
بن جعفر طیّار است که در واقعه کربلا، شهید شد. مادر او، بر پایه گزارش منابع معتبر،
خَوصا، دختر خَصَفة بن ثقیف بن ربیعه است.[2] بنابراین، آنچه در برخى از منابع آمده
که مادر وى زینب علیهاالسلام است،[3] ظاهرا صحیح نیست. نام او در زیارت هاى «ناحیه»
و «رجبیّه»، آمده است.
در «زیارت ناحیه» مى‌خوانیم: سلام
بر محمّد بن عبد الله بن جعفر که شاهد جایگاه پدرش و پیرو برادرش و حافظ تن او بود!
خدا، قاتل او عامر بن نَهشَل تمیمى را لعنت کند!
عَون بن عبدالله بن جعفر
عَون، یکى دیگر از فرزندان عبد
الله بن جعفر طیّار است که در واقعه کربلا، به شهادت رسید.
گفتنى است که عبد الله بن جعفر،
دو فرزند به نام «عون» داشته است. از این رو، یکى از آنها «عونِ اکبر» و دیگرى «عونِ
اصغر» نامیده شده اند. مادر یکى از آنها زینب علیهاالسلام بوده و نام مادر دیگرى، جُمانه
دختر مُسَیَّب، گزارش گردیده است. در این که کدام یک از آنها در کربلا شهید شده و مادرش
کیست، میان مورّخان، اختلاف نظر وجود دارد.
ابو الفرج اصفهانى، وى را عون اکبر
و فرزند زینب علیهاالسلام مى داند و مى‌گوید که عون اصغر، در واقعه حَرّه [در مدینه]
به شهادت رسیده است؛ امّا بیشتر منابع [4] عونِ شهید در کربلا را فرزند «جُمانه» مى‌دانند.
نام وى در زیارت‌هاى «ناحیه» و
«رجبیّه» آمده است. در «زیارت ناحیه مقدّسه» مى‌خوانیم: سلام بر عَون، پسر عبد الله،
پسر جعفرِ پرواز کننده در بهشت ؛ آن هم پیمان ایمان، و همنشین بزرگان، و مُخلص براى
[خداى] مهربان، و پیرو آیه ها و قرآن! خدا، قاتل او، عبد الله بن قُطبه نَبهانى را
لعنت کند!
تاریخ الطبرى به نقل از ابو کَنود
عبد الرحمان بن عُبَید: هنگامی که عبدالله‌بن جعفر از کشته‌شدن دو پسرش همراه حسین(ع)
خبر یافت و مردم برای تسلیت به حضورش می‌آمدند، یکی از وابستگانش ـ که فکر نمى‌کنم
کسى جز ابو لَسْلاس باشد ـ گفت: مصیبتى که دیده‌ایم، از جانب حسین به ما رسیده است!
عبدالله بن جعفر، او را با کفشش
زد و سپس گفت: اى پسر زنِ بدبو! آیا به حسین، چنین مى‌گویى؟ به خدا سوگند، اگر در کنارش
حاضر مى بودم، دوست مى‌داشتم که از او جدا نشوم تا همراهش کشته شوم! به خدا سوگند،
آنچه دلم را به از فدا شدن دو پسرم راضى و مصیبت آن دو را بر من، سبُک مى کند، این
است که در راه از خود گذشتگى براى برادر و پسرعمویم [حسین علیه السلام] و پایدارى در
کنار او، کشته شده‌اند!
سپس به همنشینانش رو کرد و گفت:
خدا را بر شهادت حسین علیه السلام مى‌ستایم که اگر نتوانستم با دستانم حسین علیه السلام
را یارى کنم، دو پسرم، او را یارى دادند.
چگونگی شهادت فرزندان حضرت زینب
(س)
پس از شهادت خاندان عقیل حضرت امّ
المصائب، عقیله بنی هاشم (ع) دو فرزندش عون و محمد را برای جانفشانی به محضر حضرت ابا
عبدالله (ع) فرستاد.
در تاریخ آمده این دو بزرگوار فرزندان
عبدالله بن جعفر بودند. این دو برادر به میدان آمده و هر یک جداگانه وفاداری خویش را
تا مرز شهادت به امام زمانشان ابراز داشتند.
ابتدا محمد در حالی که اینگونه
رجز می خواند وارد میدان شد:
?به خدا شکایت می کنم از دشمنان
قومی که از کوردلی به هلاکت افتادند. نشانه های قرآنی که محکم و مبیّن بود، عوض کردند
و کفر و طغیان را آشکار کردند.?
جمعی از سپاه کوفه به دست او کشته شدند و سر انجام
عامر بن نهشل تمیمی، جناب محمد را به شهادت رساند.
بعد از شهادت محمد، عون بن عبدالله
بن جعفر وارد میدان شد و این گونه رجز خواند:
?اگر مرا نمی شناسید، من پسر جعفر
هستم که از روی صدق شهید شد و در بهشت نورانی با بالهای سبز پرواز می کند، این شرافت
برای من در محشر کافی است.?
نوشته اند تا بیست تن را به درک
واصل کرد، آنگاه به دست عبدالله بن قطنه طائی به شهادت رسید.
منقول است حضرت زینب(س) زماني که
هر یک از بنی هاشم(ع) به شهادت می رسیدند، به کمک سید الشهدا (ع) براي تعزیت می آمد،
ولی هنگام شهادت این دو بزرگوار پرده خیام را انداخت و از خیمه گاه خارج نشد.
پی‌نوشت‌ها:
1.در برخى نقل‌ها مادرِ وى را
«اُمّ ولد (کنیز)» گفتهاند.
2.مانند کامل بهایى و أعیان الشیعة
که مادر محمّد را زینب کبرى گفتهاند.
3. مانند تاریخ الطبرى و الکامل
فى التاریخ و انساب الأشراف و الثقات لابن حبّان و المجدىّ.
انتهای پیام/ 224224
