مدیر ارتباط علم و صنعت دانشگاه صنعتی شیراز گفت : از مهمترین مشکلات مرتبط در خصوص نیازهای علمی کشور ، عدم وجود متولی واحد جهت ایجاد وحدت رویه و جزیره ای عمل کردن نهادها و سازمان های علمی می باشد .
به گزارش خبرنگار
سازمان بسیج علمی ، پژوهشی و فناوری استان فارس ، ارتباط صنعت و دانشگاه ، یکی از حلقه‌های
تولید و مصرف علم در کشور است؛ ارتباطی که حاصل نیاز بخش صنعت و توانایی تولید علم
در دانشگاهها است. دانشگاه می‌تواند برای صنعت نیرو تربیت کند، برای رفع مشکلات صنعت
مشاوره بدهد و راهبردهای جدید تولیدی را در اختیار صنعت بگذارد. دانشگاه برای اینکه
بتواند پاسخگوی نیازهای صنعت باشد، باید نگاه خود را معطوف به جامعه‌ی ایران و مسائل
و نیازهای آن کند و برای جامعه تولید علم کند؛ در غیر این صورت علم تولیدشده در دانشگاه
به کار صنعت و جامعه نمی‌آید، بلکه دانشگاه علمی را تولید کرده که مورد استفاده‌ی دیگر
جوامع است یا اینکه اساساً بی‌استفاده خواهد بود
برای بهبود رابطه‌ی
نظام «عرضه‌ی دانش» و نظام «تقاضای دانش» و به طور خاص، بهبود رابطه‌ی صنعت و دانشگاه
نیاز است تا به غیر از نهادهای مستقیم زیرمجموعه‌ی خود این دو نظام، نهادهای واسطی
زیرمجموعه‌ی نظام ارتباطی بین این دو بخش وجود داشته باشند تا سازوکارهای ارتباطی محقق
شود. پژوهشکده‌های کاربردی و شرکت‌های دانش‌بنیان که برای تکمیل نظام ملی نوآوری شکل
می‌گیرند از جمله‌ی چنین نهادهایی هستند که می‌توانند این ارتباط را به‌خوبی برقرار
کنند ؛ اما با وجود شکل گرفتن نهادها و سازمان های مختلف جهت ایجاد ارتباط مناسب بین
علم و صنعت و به عبارتی محقق کردن نیازهای صنعت داخلی با تکیه بر علم بومی، همچنان
مشکلات عدیده ای در این خصوص مشاهده می گردد .
در همین راستا خبرنگار
سازمان بسیج علمی ، پژوهشی و فناوری استان فارس مصاحبه ای را با مهندس کاظمی کارشناس
پژوهشی و مدیر مسئول دفتر ارتباط علم و صنعت دانشگاه صنعتی شیراز انجام داده است که
در ادامه به آن می پردازیم
.
برای شروع لطفا خودتان را معرفی کنید و در مورد سوابق
علمی خود اشاره ای نمایید.
کاظمی کارشناس پژوهش و
مدیر مسئول دفتر ارتباط علم و صنعت دانشگاه صنعتی شیراز
در مورد سوابق باید عرض
کنم ده سال در دانشگاه مشغول فعالیت هستم ، ده سال در بخش خصوصی شرکت کامپیوتری داشتم
و در جاهی مختلفی به عنوان امین و مشاور فعالیت می کردم مانند آموزش و پرورش ، شاه
چراغ ، بهزیستی استان فارس و دو سال هم در حوزه گزدشگری فعالیت کردم و بنیان گذار سازمان
پیش آهنگی نیز هستم
.
از زمانی هم که در دانشگاه
مشغول فعالیت شدم علاوه بر دانشگاه، مشاور شرکت های مختلف در زمینه صنعتی ، مشاوره
بازرگانی و بازریابی نیز هستم و با شرکت دانش بنیان وزارت دفاع مشغول همکاری هستم.
به نظر شما وضعیت علمی کشور و خصوص رتبه بندی ایران در جهان
چگونه است ؟
در زمینه علمی پیشرفت
خیلی خوبی داشته ایم که آماری که از کانالهای مختلف منتشر می شود گویای این مطلب هستم .
از نظر تولید علم
و مقاله رتبه خوبی در کشور داریم منتهای امر مشکلی که وجود دارد این است که بحثی که
در دانشگاه صنعتی و دانشگاه های دیگر نیز مشاهده می شود این است که هر کسی مسیر خود
را پیش می گیرد و خیلی کمکی به همدیگر نمی کنند .
در این خصوص یکی از
مشکلات عمده ای که وجود دارد این است که پایان نامه ها را هدفمند تعیین نمی کنند که
برای حل مشکل صنعت کارساز باشد و متاسفانه در کمتر دانشگاهی پایاه نامه ها هدفمند
تعیین می شوند؛ خصوصا در دانشگاه هایی که از دانشگاه تهران به دور هستند خود اساتید
پروژه هایی را تعیین می کنند که در تخصص و علاقه خودشان است و دانشجو هم مجبور است
به سمت انجام آن پایان نامه ها حرکت کند.
اما با وجود
اینکه صنعت یا جلوتر از علم حرکت می کند یا عقبتر که البته در کشور ما معمولا صنعت
پیشتازتر است ، تولید علم در سطح خوبی است ؛ به عنوان مثال دانشگاه صنعتی شیراز رتبه هفتم در سطح
کشور را دارد.
این روند حرکت علمی را چگونه ارزیابی می کنید ؟
روند تولید علم
روند نسبتا خوبی را داشته است البته به شرطی که مدام از حرکت علمی حمایت گردد.
روند علمی در استان به صورت خاص چگونه است آیا از وضعیت موجود
راضی هستید ؟
در خصوص وضعیت علمی هم باید
عرض کنم دانشگاه شیراز در سال 84 و 85 رتبه چهارم و در همان سال دانشگاه صنعتی شیراز
هم حائز رتبه هفتم کشوری شدند و در حال حاضر هم وضعیت علمی استان نسبت به سایر استان
ها مناسب است .
در کل باید عرض کنم روند علمی
نسبتا خوب است ، اما به دلیل اینکه ارتباط علم و صنعت ارتباط مناسبی نمی باشد این
وضعیت قانع کننده نیست .
آیا مراکز علمی کشور در چارچوب برنامه ها و چشم انداز علمی کشور
حرکت می کنند .
سند جامع علمی که ابلاغ شده
است تعیین می کند که همه باید به یک سمت و سو حرکت کنند، منتهای امر اتفاقاتی می افتد
که روند حرکت را کند می کند ؛ به عنوان مثال کمبود بودجه یکی از مشکلات بزرگ در بخش
پژوهشی است و این امر باعث می شود که در خرید تجهیزات یا انجام پروژه های خوب، دانشگاه
ها به مشکل برخورد کنند ؛ خصوصا برای دکترا که حداقل 5 میلیون بودجه لازم است که این هزینه بسیاری از اوقات
به سختی تأمین می شود
.
در کل مراکز علمی از جمله
دانشگاه ها در چارچوب چشم انداز علمی کشور حرکت نمی کنند و دران خصوص تقریبا مسیر صنعت
و دانشگاه جدا شده است.
بدر حال حاضر این چشم انداز به چه میزان تحقق یافته است ؟
به دلیل مشکلاتی
از قبیل رانت خواری و کمبود بودجه و عدم وجود متولی واحد این امر به صورت مناسب و
درخور توجهی محقق نشده است .
همانطور که بیان
کردید یکی از مشکلات کشور ما این است که ارتباط
مراکز علمی و صنعتی بسیار ضعیف است آیا تا کنون حرکتی در این خصوص بالاخص در استان
فارس صورت گرفته است ؟
متأسفانه در این خصوص
هیچ گونه متولی خاصی وجود ندارد که پتانسیل های موجود را شناسایی کند و بی اعتمادی
صنعت یک مشکل دیگری است که بارها مشاهده کردم؛ اساتید پرپوزال های را تهیه می کنند
که از آنها هیچ استفاده ای نمی شود که همین امر باعث تضعیف روحیه اساتید بالاخص اساتید
جوان می شود و تنها حرکتی که در این راستا صورت گرفته است ایجاد مراکز مشاوره رایگان بین دانشگاه
و صنعت است
شما به عنوان شخصی که در کم و کیف امورات مربوط به دانشگاهها
هستید ایان نمایید آیا مقالات و پایان نامه هایی که انجام می شود در راستای نیازهای
علمی کشور صورت می گیرد ؟
در کل به استثنای مواردی محدود
باید بگوییم که پایان نامه های دانشگاه ها در راستای تولید صنعتی نیستند.
به نظر شما چند درصد از این پایان نامه ها تبدیل به طرح هایی
جهت رفع نیاز های صنعتی کشور می شوند ؟
آمار دقیقی در این خصوص وجود
ندارد اما به طور کلی حدود 10 الی 15 درصد از پایان نامه درراستای رفع نیازهای علمی
کشور انجام می شوند
.در خارج از کشورها شرکت ها
می آیند برای دانشجوها عنوان پایان نامه می دهند و بودجه آن را تأمین می کنند که در
کشور ما وزارت دفاع و شرکت صایران بعضا این
کار را انجام می دهند و حمایت خوبی را از طرح های کاربردی ارائه می کنند .
درکل باید بیان
کنم درصد خیلی کمی از پایان نامه صرف حل مشکلات صنعتی کشور می شوند، چرا که در همایش
ها بیشتر موضوعات ارائه می گردند و بازخوردی از آنها ارائه نمشود، از طرفی دیگر در
خرید تجهیزات و مواد مورد نیاز، پایان نامه ها حمایت نمیشود که باعث بی اثر شدن موضوعات
ارائه شده می شود.
ارتباط سازمان ها و اداره های مختلف استان را در خصوص حرکت علمی
را چگونه ارزیابی می کنید ؟
به جز مواردی محدود،
بسیار ضعیف می باشد
ارتباط این سازمان ها با مراکز تولید علم بالاخص دانشگاه شما
چگونه است ؟
ارتباط های وجود
دارد اما این ارتباط ها پراکنده است ودر کل ارتباط ضعیفی در این خصوص وجود می باشد.
آیا تا کنون درخواستی از شما جهت حضور در برنامه ها یا حل مشکلات
صورت گرفته است ؟
به دنبال ایجاد کلینیک
صنعتی هستیم که اساتید با حضور در آن مشکلاتی را که بخش صنعت دارد، بررسی کنند و مشاوره
دهند که بودجه آن هم توسط صنعت و دانشگاه متقبل شود .
آیا پیشنهادی هم برای حل این مشکلات دارید ؟
در این خصوص کار
دیگری که می تواند انجام شود این است که با انجام سیمینارهای رایگان و حضور کارشناسان
صنعتگر، مشکلات بررسی و حل شود که البته این امر متأسفانه به دلیل کمبود بودجه و نداشتن
متولی خاص انجام نمی شود.
آیا سازمان خاصی برای ایجاد وحدت رویه و در واقع حفظ انسجام
بین این سازمان ها وجود دارد ؟
خیر بانی خاصی برای
انجام این امر وجود ندارد وهمین امر یکی از مشکلات جدی کشور است .
آیا اقدامی برای ایجاد وحدت رویه در بین این سازمان ها صورت
گرفته است ؟
تا این لحظه
سازمان خاصی که بانی این کار باشد وجود ندارد و پیش بینی نشده است و اگر هم اقدامی صورت گرفته باشد مقطعی و جزیره ای بوده است .
به صورت کلی و جمع بندی شده بفرمایید نقاط قوت و ضعف مسائل علمی
و صنعتی کشور در حال حاضر چیست ؟
اولین مشکلی که وجود
دارد به نظر می رسد بحث رانت و رابطه ای کار کردن باشد که در بخش علمی و صنعتی نیز
مشاهده می شود؛ مثلا اگر یک نفر کار خوبی را انجام دهم اما ارتباط خوبی نداشته باشم
نمی تواند طرح خود ر به جایی برساند که برعکس این امر هم وجود دارد که این اتفاق بسیار
ناگواری می باشد.
بحث دیگر جزیره ای
عمل کردن و در واقع پراکندگی سازمان های بانی علم است و مورد بعد به عدم وجود متولی
خاص در پیگیری ارتباط بین علم و صنعت مرتبط می شود .
پیشنهاد عناوین پایان نامه
های دانشگاه ها بر اساس علاقه و تخصص اساتید ، بی اعتمادی صنعت به دانشگاه و تقسیم
ناعادلانه بودجه های حمایتی از طرح ها و موضوعات، از دیگر مشکلاتی می باشد که در این خصوص وجود دراد .
به عنوان بحث آخر پیشنهادات و راهکارهای جناب عالی جهت اصلاح
امور و در نهایت استفاده نهادینه از علم در صنعت چیست ؟
باید یک مرکز جامع
و مدون وجود داشته باشد که مصوب شده باشد و از بالا به پایین امورات علمی و صنعتی را
تنظیم کنند که این ساختار عملکردی و روش شناسی در کشورهای اخیرا توسعه یافته از جمله
مالزی وجود دارد که در این کشور بوجه های بسیار خوبی برای حمایت از علم در راستای امورات
صنعتی در نظر گرفته شده است .
مقایسه وضعیت علمی کشور در دوران پهلوی و پس از انقلاب+جدول
