آشنایی با تاریخچه و عملکرد جریان سیاسی جریان اصول گرایی

پایگاه اطلاع رسانی بسیج اساتید فارس، جریان اصولگرایی، مجموعه ای است از احزاب و تشکل های سیاسی، اشخاص و نخبگان که بر پایه اعتقاد و باور به اسلام و حکومت دینی ، انقلاب اسلامی آرمان ها و خط امام خمینی(ره)، ولایت فقیه و رهبری شکل گرفت.

اصطلاح «اصولگرايان» در مقابل اصلاح طلبان پس از انتخابات دوم شوراهاي شهر (سال81) بر سر زبان‌ها افتاد و اين جبهه متشكل از همه گروههاي مخالف دوم خردادي، با نام جديد آبادگران وارد رقابت انتخاباتي شدند و توانستند موفقيت چشمگيري نيز كسب كنند. پس از آن در انتخابات هفتم مجلس شواري اسلامي (سال82) نيز اين جبهه توانست با انسجام قابل توجهي راي اكثريت را به دست آورد. اما در انتخابات نهمين دوره رياست جمهوري (سال84) بتدریج چند دستگي در بين خيمه اصولگرايان پدیدار شد.

حركت اصولگرايي پس از انتخاب احمدي نژاد به رياست جمهوري دست خوش قرائت‌هاي خاصي شد. تا جایي كه برخي از اطرافيان وي تصور كردند، مردم فقط به خاطر گل روي آنها به احمدي نژاد راي داد‌ند و به اقسام سنتی ،تحول خواه، حامی دولت ( رایحه خوش خدمت )، مستقل و...تقسیم شدند.

همچنین رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار با مسوولان و کارگزاران نظام درتیرماه 1385 اداره اركان مهم كشور را با مدیریتِ تفكر اصولی اسلام و یا به تعبیر رایج با اصولگرایی از نعمتهای بزرگ پروردگار خوانده و فرمودند: «اصولگرايي به حرف نيست ، اصولگرايي در مقابل نحله هاي سياسي رايج کشور هم نيست ، اين غلط است که ما کشور يا فعالان سياسي را به اصولگرايي يا اصلاح طلب تقسيم کنيم. چرا كه هر كس و هر جرياني كه به مباني انقلاب علاقه‌مند و پايبند باشد و هر نامي كه داشته باشد جزو اصولگرايان است..»

1. اعتقادبه جامعیت دین اسلام برای اداره زندگی انسان وجامعه

2. مشروعیت الهی رهبری(نصب عام ولی فقیه ازسوی معصومین ع) وحاکمیت قانون درجامعه

3. نقش مقبولیت وپذیرش مردمی برای تحقق وعینیت بخشیدن به حکومت و ولایت الهی درجامعه

4. عدالتخواهی وتلاش برای مبارزه با تبعیض وفقر وفساد

5. معنویت گرایی وارتقای معنویت،معرفت وبصیرت درجامعه

6. استقلال خواهی وحفظ عزت اسلامی

7. ساده زیستی وپاکدستی مسئولان

8. ساختن جامعه نمونه اسلامی ومقدمه سازی برای انقلاب جهانی عدالت گسترموعود

مقام معظم رهبری درسال 1387 در دیدار هیأت دولت به تبیین شاخصه های اصولگرایی پرداختند و فرمودند:

«آنچه كه من می خواهم در این جلسه‏ ى خصوصى و صمیمى به شما دوستان عزیز عرض بكنم، این است كه فرصت این روز و روزگارى كه شما بر سر كار هستید، بسیار فرصت استثنایى و مغتنمى است؛ حقیقتاً از دوره ‏هایى است كه ما نظیر آن را در گذشته‏ ى دوران انقلاب تا امروز كم داشته‏ ایم.

اولاً، شعارهاى دولت و مسئولان و اهداف تعیین‏ شده‏ ى آنان كاملاً با مبانى انقلاب و با مبانى اعلام ‏شده‏ ى امام عزیز ما منطبق است.

ثانیاً، این گفتمان در بین مردم به طور محسوسى زنده است و وجود دارد؛ كه وجود این گفتمان میان مردم هم، عامل عمده و اصلىِ گرایش آنها به این دولت و این رئیس‏ جمهور محترم بود.

مردم، تشنه ‏ى عدالت، تشنه‏ ى مبارزه با فساد و تشنه‏ ى تمسك به اصول انقلاب بودند، كه وقتى دیدند یك نفر صادقانه این شعارها را سر دست گرفته و مطرح می كند، حول محور او جمع شدند؛ خود این نعمت بزرگى است كه این تفكر به صورت یك گفتمان مسلط در جامعه درآمد و همچنان ادامه دارد و بعد از روى كار آمدن این دولت، بحمدا... تقویت هم شده است.

 طبیعت كار هم این است، هر چه شما بهتر، بیشتر، صمیمى‏تر و پایبندتر به اصول حركت كنید و پیش بروید، عمق این ایمان در دل هاى مردم ما بیشتر خواهد شد و تغییر آن به وسیله ‏ى دست هاى بیگانه، براى آنها دشوارتر خواهد شد. بنابراین فرصت، واقعاً فرصت مهمى است. مردم به دولت اعتماد دارند؛ دولت، خود را جزوِ مردم و از جنس مردم میداند و مى‏ شمارد؛ از لحاظ انعكاس بین‏المللى، كشور از یك عزت كم ‏سابقه یا بى‏سابقه ‏اى برخوردار است؛ ابهت نظام اسلامى، عظمت ملت ایران، رسایى و شفافیت اغراض و اهداف جمهورى اسلامى در دنیاى اسلام، بیش از همیشه است؛ و حّتى در دنیاى غیر مسلمان، امروز عزت و ابهت ملت ما بسیار برجسته است.

... شاخصه‏ هاى اصولگرایى، شاخصه‏ هاى مهمى است؛ این شاخصه ‏ها باید مورد توجه قرار بگیرد، كه من به بعضى از اینها اشاره می كنم...

1- شاخصه‏ ى اول «عدالتخواهى و عدالت‏ گسترى» است. به زبان آسان است؛ اما در عمل بسیار كار دشوارى است و مقدمات بسیارى لازم دارد. باید خیلى كار كرد تا اینكه عدالت تحقق پیدا كند؛ عدالت جغرافیایى، عدالت طبقاتى، عدالت در زمینه‏ هاى مسایل اقتصادى، عدالت در زمینه‏ هاى مسایل فرهنگى، عدالت در جایگزین شدن و جاى گرفتن در مسئولیت ها و مناصب و عدالت در قضاوت هاى ما - نه فقط قضاوتى كه قاضى در دادگاه مى‏ كند، بلكه داوری هایى كه ما نسبت به اشخاص و قضایا می كنیم - اینها همه عدالت است و عدالت در آنها نقش دارد. عدالت خواهى و عدالت ‏گسترى به معناى همه ‏ى اینهاست. البته امروز كشور ما بیش از هر چیز دیگر، تشنه ‏ى عدالت اقتصادى است.

2- «فسادستیزى» شاخصه‏ ى دیگرى است،

3- «سلامت اعتقادى و اخلاقىِ مسئولان كشور» - بخصوص مسئولان عالى‏رتبه، در سطوح دولت و معاونین و از این قبیل - بسیار مهم است و شاخصه‏ى دیگرى است كه از لحاظ اعتقادى و اخلاقى اشخاص سالمى باشند....

4- «اعتزاز به اسلام» یكى دیگر از شاخصه‏ هاى اصولگرایى است. ما در دورانِ این بیست ‏و هفت سال، بعضى از مسئولان نظام اسلامى را دیده بودیم كه خجالت می كشیدند یك حكم اسلامى یا یك جهت گیرى اسلامى را صریحاً بر زبان بیاورند؛ نه، ما طلبکاریم. من بارها گفته‏ ام، در قضیه ‏ى «زن»، ما پاسخگوى غرب نیستیم، غرب باید پاسخگوى ما باشد؛ ما هستیم كه سؤال مطرح می كنیم. در زمینه ‏ى حقوق ‏بشر، ماییم كه طلبکار مدعیان منافق و دو روى حقوق‏ بشر هستیم. بنابراین به اسلام اعتزاز داشته باشید. آنچه را كه اسلام به ما آموخته، اگر ما درست یاد گرفته باشیم و دچار كج فكرى و انحراف و غلط فهمى نشده باشیم، چیزى است كه باید به آن افتخار كنیم.

5- «ساده‏ زیستى و مردم‏گرایى» شاخصه‏ ى دیگرى است كه بحمدا... دارید.

6- «تواضع و نغلتیدن در گرداب غرور» هم یكى از شاخصه‏ هایى است كه لازمه ‏ى اصولگرایى است؛ ما در معرض این هستیم. ببینید عزیزان! شماها در موضع بالایى قرار دارید و مورد احترامید؛ افراد پیش شماها می آیند و تعریف و تمجید می كنند - بعضى از روى اعتقاد، بعضى بدون اعتقاد - براى اینكه شما خوشتان بیاید. ما خودمان باید مواظب باشیم حرف هایى كه در تمجید و ستایش ما میزنند، اینها را باور نكنیم. ما باید به درون خودمان نگاه كنیم: «الانسان على نفسه بصیره»؛ نقص ها، مشكلات و كمبودهایمان را نگاه كنیم و فریب نخوریم. این فریب خوردن، انسان را در دام و گرداب غرور مى‏اندازد. اگر انسان خودش را بد برآورد كرد، آن وقت دیگر نجات پیدا نمی كند.

خدمات مسئولان نظام از هر عبادتى بالاتر است؛ این حرف درستى است و مبالغه هم در آن نیست. اما بدانید، این خدمات، آن وقتى خدمت خواهد شد و آن وقتى با خلوص و درخشش و شفافیت خود باقى خواهد ماند كه شما دلتان با خدا مأنوس باشد.

7- «اجتناب از اسراف و ریخت ‏و پاش» كه جزو برنامه ‏هاى بسیار خوب شماهاست.

8- «خردگرایى و تدبیر و حكمت در تصمیم ‏گیرى و عمل»، این جزو مسائلى است كه حتماً به آن احتیاج دارید؛ همه‏ مان در تصمیم ‏گیری ها و عملمان به آن احتیاج داریم.

9- «مسئولیت‏پذیرى و پاسخگویى»؛ در هر بخشى كه ما هستیم، مسئولیت آن كارى كه بر عهده گرفته‏ ایم، این را بپذیریم. زیرمجموعه، زیرمجموعه‏ ى ماست، احساس مسئولیت كنیم. در هر نقطه‏ اى مسئولیت تعریف‏ شده‏ اى وجود دارد، آن مسئولیت را بایستى پذیرفت.

 10- «اهتمام به علم و پیشرفت علمى» است. شما ببینید چه زمانى در آغاز پیدایش اسلام گفته شد كه: «طلب العلم فریضه على كل مسلم و مسلمه» یا «مؤمن و مؤمنه»؛ یعنى همان وقتى كه نماز و زكات و این چیزها آمد، طلب العلم هم آمد؛ «اطلبوا العلم ولو بالصین» هم آمد.

11- « سعه‏ ى صدر و تحمل مخالف»؛ از جمله‏ ى شاخصه‏ هایى است كه جزوِ پایه‏ هاى اصولگرایى است.

12- «اجتناب از هواهاى نفس»؛ چه هواى نفس شخصى، چه هواى نفس گروهى؛ كه حالا آقاى رئیس‏ جمهور گفتند و این نكته ‏ى خوبى است. بحمدا...عناصر دولت به هیچ گروه و دسته و باند و جریانى وابسته نیستند؛ این خیلى نكته‏ ى مهمى است. مراقب باشید حركت، اظهار نظر و حرف، انتساب به یك جریان، به یك باند و به یك گروه را پیش نیاورد، كه اگر این‏طور شود، هواى نفس تقریباً انفكاك ‏ناپذیر است.

13- «شایسته ‏سالارى»،

 14- «نظارت بر عملكرد زیرمجموعه»

 15- «تلاش بى‏وقفه براى این خدمات»، كه انصافاً این مورد در این دولت برجسته است. این تلاش بى‏وقفه را حقیقتاً همه شاهدند و ما هم شاهدیم. این حركت پُرتلاشى كه همه‏ ى دولت - بخصوص شخص آقاى رئیس‏ جمهور - نشان می دهند، خیلى باارزش است.

16- «قانون‏گرایى»،

 17- «شجاعت و قاطعیت در بیان و اعمال آنچه كه حق است»

18- «انس با خدا»،

 19- «انس با قرآن»

 20- «استمداد دائمى از خدا»؛

این آخرى - كه از شاخصه‏ هاى اصولگرایى است - تضمین ‏كننده‏ ى همه‏ ى آن چیزهایى است كه قبلاً عرض كردیم. انس با خدا یادتان نرود. ما بارها می گوییم كه خدمات مسئولان نظام از هر عبادتى بالاتر است ؛ این حرف درستى است و مبالغه هم در آن نیست. اما بدانید، این خدمات، آن وقتى خدمت خواهد شد و آن وقتى با خلوص و درخشش و شفافیت خود باقى خواهد ماند كه شما دلتان با خدا مأنوس باشد»

( سایت دفتر حفظ ونشر آثار آیت ا... العظمی خامنه ای- شنبه 2/6/1387)

1-اصولگرايان سنتي: اين طيف شامل افراد، گروه‌ها و احزاب و تشکل‌هاي سنتي اصولگرايان مي‌باشند که در دوره‌هاي گذشته با عناوين مختلفي همانند راست، محافظه‌کار، جامعه روحانيت مبارز و تشکل‌هاي همسو، پيروان خط امام و رهبري، شوراي هماهنگي نيروهاي انقلاب اسلامي، آبادگران ايران اسلامي و يا شوراي هماهنگي اصولگرايان، در رقابت‌هاي انتخاباتي حضور فعال داشته‌اند. مهم‌ترين گروه‌ها، احزاب و تشکل‌هاي تصميم‌گيرنده اين طيف، جامعه روحانيت مبارز تهران، حزب مؤتلفه اسلامي، جامعه اسلامي مهندسين و انجمن‌هاي اسلامي اصناف و بازار تهران مي‌باشند. چهره‌هايي همچون علي اکبر ناطق نوري، محمدرضا باهنر، حبيب الله عسگر اولادي نقش آفرينان اصلي اين طيف بوده‌اند.

2-اصولگرايان تحول‌خواه: اين طيف شامل افراد، گروه‌ها و احزاب و تشکل‌هايي همچون آبادگران ايران اسلامي، برخي فراکسيون اقليت مجلس شوراي اسلامي، جمعيت ايثارگران انقلاب اسلامي و اصولگرايان اصلاح طلب مي‌باشند. چهره‌هاي شاخص اين طيف، محمد باقر قاليباف، حسين فدايي، احمد توکلي و الياس نادران مي‌باشند.

3- اصولگرايان حامي دولت: اين طيف شامل گروه‌هايي همچون ائتلاف آبادگران شوراي شهر، جمعيت خدمت‌گزاران جوان، رايحه خوش خدمت و ديگر حاميان دکتر محمود احمدي نژاد مي‌باشند. چهره‌هاي برجسته اين طيف، مهندس مهدي چمران، صادق محصولي، حيدر مصلحي، مهرداد بذرباش و... هستند.

اين سه طيف در انتخابات مجلس هشتم در اسفند 86 با عنوان "جبهه متحد اصول گرايان "ائتلاف کردند که توانستند اکثريت آرا را در انتخابات بدست آورند.

4- اصولگرايان مستقل: اين طيف شامل بخشي از نمايندگان مجلس هفتم از فراکسيون اکثريت بوده که در اردیبهشت ماه 1386 با جدا شدن از اين فراکسيون به‌عنوان «اصولگريانان منتقد» و يا «اصولگرايان مستقل مجلس»( هفتم) مشهور شدند. مهم‌ترين چهره‌هاي اين طيف، محمد خوش‌چهره، عماد افروغ، سعيد ابوطالب، حسن سبحاني، محمود محمدي،‌ هادي رباني و... بودند.

اصولگرايان مستقل مجلس به همراه جبهه اتحاد ملي (محسن رضايي)،‌ خدمتگزاران مستقل (اميري)،حزب سبز (اميدوار رضايي)، فراکسيون وفاق وکارآمدي (طلايي نيک) و ائتلاف حزب ا... ايران(محسن خرازي) در انتخابات مجلس هشتم با تشکيل "ائتلاف فراگير اصولگرايان "توانستند اقليتي را در مجلس هشتم بدست آورند.