شهید دکتر مجید شهریاری

مجید شهریاری تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در زادگاه خود، زنجان، گذراند. شهریاری در سال 1363 در آزمون ورودی دانشگاه پذیرفته شد و تحصیلات خود را در دانشگاه صنعتی امیرکبیر در رشته مهندسی الکترونیک آغاز کرد. او تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد و توانست در رشته مهندسی هسته ای از این دانشگاه فارغ التحصیل شود. ایشان دوره دکترای هسته ای را در دانشگاه صنعتی امیرکبیر و در سال 1377 به اتمام رساند.

شهید شهریاری از نظر علمی نابغه و از نظر اخلاقی یک انسان استثنایی بود. ایشان به سرعت به عنوان یک مهندس هسته ای جا افتاد؛ در یک فاصله کوتاهی توانست عنوان دانشیاری را به خود اختصاص دهد و بعد از آن هم باز در یک فاصله کوتاهی به مرتبه استادی ارتقا یافت.
تسلط دکتر شهریاری بر علوم مختلف، وی را در زمره برترین اساتید هسته ای قرار داده بود؛ دانشمندان رشته های مختلف فنی و مهندسی برای یافتن پاسخی برای سوال های خود به دفتر ایشان در دانشگاه شهید بهشتی مراجعه می کردند.
دکتر مجید شهریاری که صدها دانشجوی برتر کشور را تربیت کرده بود، خود تحصیل کرده دانشگاه های امیر کبیر و صنعتی شریف بود. دانش وسیع و استفاده از آخرین یافته های علمی، شهریاری را از گزینه های دانشگاه های برتر دنیا برای تدریس و ادامه تحصیل قرار داده بود اما وی در مقابل پیشنهادهای آنها هیچگاه سر خم نکرد.
مجید شهریاری در اولین برنامه دکترای هسته ای که با همکاری دانشگاه امیرکبیر راه اندازی شده بود، به عنوان دانشجوی دکترای هسته ای حضور داشت که نه تنها اهداف پژوهشی پایان نامه خود را برآورده کرده بود، بلکه در زمان دانشجویی اهداف دیگری را نیز برای خود تعریف کرده بود؛ او کد MCMP را برای اولین بار در کشور راه اندازی کرد.
از جمله اقداماتی که شهید شهریاری در دوران عمر با برکت خود انجام داده است و کتاب‌هایی که از ایشان به چاپ رسیده است، شامل مقالات علمی پژوهشی در مجلات علمی بین‌ المللی، راهنمایی و مشاوره 20 دانشجوی کارشناسی ارشد و راهنمایی 3 دانشجوی دکترا و اجرای 5 طرح پژوهشی با امتیازی بالا را در کارنامه فعالیت خود دارند.
شهید مجید شهریاری در سال 1387 در مراسم تقدیر از پژوهشگران دانشگاه ها از دانشکده مهندسی هسته ای مورد تقدیر قرار گرفت.

مجید شهریاری در سال 1380 به دانشگاه شهید بهشتی پیوست؛ او از اساتید برجسته دانشگاه شهید بهشتی و همچنین از کارشناسان سازمان انرژی اتمی در پروژه شتابدهنده ها بود. وی در سال 1382 با همکاری دکتر عباسی انجمن هسته ای را تشکیل داد و سالهای متوالی وقت خود را صرف پژوهش و تدریس در دانشگاه های مختلف کرد. او در سال 1385 با راه‌ اندازی دانشکده مهندسی هسته‌ ای دانشگاه شهید بهشتی به عضویت هیئت علمی آن درآمد.
شهریاری رشته "کاربرد پرتوها" را به وزارت علوم پیشنهاد و درخواست کرد که این یک زمینه آموزشی جدید در مهندسی هسته ای شود.
شهید شهریاری در سالهای 1385 تا 1389، چهار کمیته علمی و کارگاه آموزشی در دانشکده شهید بهشتی تأسیس کرده بود؛ او برای نخستین بار کارگاه های آموزشی آشنایی با کدهای محاسباتی راکتورهای هسته ای را طراحی و اجرایی کرد. یکی از طرح های مهم شهید شهریاری، طرح های تئوریک مربوط به ساخت نسل جدید راکتورهای هسته ای بود که بازتاب گسترده ای در مراکز علمی جهان داشت.
شهریاری کارشناس ارشد مبارزه با ویروس رایانه ‌ای استاکس ‌نت بود.
او مشاور ایران در شورای بین المللی و رئیس دفتر کمیته ملی پروژه سزامی (SESAME) بود؛ این پروژه یک پروژه عظیم منطقه ای بود که ایران هم یکی از اعضای آن به شمار می رفت.

یکی از مهمترین پروژه های شهید شهریاری که به خواسته دکتر علی اکبر صالحی، رئیس وقت سازمان انرژی اتمی، به انجام رساندند بحث غنی سازی 20 درصد بود؛ دکتر شهریاری علاوه بر دستیابی به فناوری غنی سازی 20 درصد، با پی بردن به فرمول ساخت صفحات سوخت که برای تبدیل شدن اورانیوم 20 درصد به سوخت، وجود این صفحات لازم و ضروری بود، عملا کشور را در تولید سوخت 20 درصد خودکفا کرد؛ این کار مستلزم مطالعه و محاسبات فراوان بود و برای اولین بار کارخانه تولید صفحات سوخت 20 درصد راه اندازی شد.
ایشان این کار را بدون چشم داشتی انجام داد ضمن اینکه دانشمندان فراوانی را در کنار خود در حین انجام تحقیقات این مسئله تربیت کرد تا پس از حیاتش راهش را ادامه دهند.

خودکفایی در تولید سوخت 20 درصد
مجید شهریاری پروژه های فراوانی را در ارتباط با کاربرد هسته ای در مسائل پزشکی انجام داده اند. ایشان در ایجاد خودکفایی در تولید سوخت راکتور تهران برای تأمین رادیوداروها برای بیماران نقش بسیار مؤثری داشته است.
پزشکی هسته ای یکی از شاخه های پزشکی است که در آن مواد رادیواکتیو نسبت به تشخیص، درمان و اندازه گیری برخی از آنزیمها و هورمون های بدن بکار گرفته می شود. بسیاری از مراکز پزشکی هسته ای کشور بدون رادیوداروها نمی توانند کاری انجام دهند و تعطیل می شوند.
از سال 1359 در سازمان انرژی اتمی ایران، به کمک آژانس بین المللی انرژی اتمی بخشی به نام رادیو ایزوتوپ ایجاد شد و کم کم تولید رادیوداروها آغاز شد؛ رادیو داروها، داروهایی هستند که جزئی از ماده رادیواکتیو به آن متصل است. رادیوداروها یک نیمه عمری دارند و بعد از مدتی از بین می روند. تا سال 1386 رادیوداروها از خارج از کشور تأمین می شدند و بخشی از آن هم در داخل تولید می شد؛ تقریبا از اردیبهشت و خرداد سال 1386 تحت تحریم بین المللی قرار گرفتیم و عملا بسیاری از مراکز پزشکی هسته ای تعطیل شدند.
راکتور تهران، راکتوری تحقیقاتی است که برای پژوهش روی مواد کار می کند. از راکتور تهران برای تولید رادیودارو استفاده می شود؛ با گذشت بیست و چند سال از تعویض صفحات سوخت این راکتور به نقاط بحرانی خود نزدیک می شد. دکتر علی اکبر صالحی با حضور در سازمان انرژی اتمی، تأمین سوخت 20 درصد را پیگیری کردند؛ ایشان در سفری به وین به همراه آقای سلطانیه با "البراده ای"، مدیر کل وقت آژانس بین المللی انرژی هسته ای، ملاقات کردند؛ آنها در جواب خواسته ایران گفتند: «درخواست شما با تعدادی از کشورها در میان گذاشته شد، امریکا و روسیه برای اولین بار در پیشنهاد غیررسمی تأمین سوخت 20 درصد را پذیرفتند اما در مقابل شروطی را گذاشتند.»
این در شرایطی بود که قبل از اینکه سوخت به اتمام برسد با فاصله زمانی، تقاضای سوخت شده بود که با وجود شروط تعیین شده خارجی ها و با توجه با اینکه راکتور نباید از کار می افتاد، علی اکبر صالحی مسئله را با محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور وقت، در میان گذاشت و با پذیرش ایشان، برای تولید صفحات سوخت غنی سازی 20 درصد نزد شهید شهریاری رفتند چرا که ایشان کارهای ناممکن را ممکن می ساخت.
به دنبال پژوهش های شهید شهریاری و تیمش در 26 بهمن ماه 1390 سوخت گذاری راکتور تحقیقاتی تهران با موفقیت و بدون وابستگی به بیگانگان انجام شد. با بهره ‌برداری از دستاوردهای هسته ‌ای جدید ایران به یاد خدمات‌ مجید شهریاری، تاسیسات هسته‌ ای تهران به نام "شهید شهریاری" تغییر نام داد.
 

مجید شهریاری در 8 آذر ماه 1389 در پی یک عملیات تروریستی مورد سوء قصد قرار گرفت و به شهادت رسید؛ بهجت قاسمی، همسر شهید شهریاری، در جریان سوء قصد حضور داشت و آن روز را اینگونه توصیف کرد: «من و دکتر طبق معمول صبح دانشگاه کلاس داشتیم؛ من معمولا با ماشین خودم می رفتم؛ به خاطر طرح کاهش آلودگی من نمی تونستم ماشینم را ببرم، ماشین من پلاکش فرد بود، دکتر گفت شما که نمی تونی ماشین ببری بیا با هم برویم و من هم خیلی اتفاقی همراه ایشون رفتم. راننده و دکتر با کمربند بسته جلو بودند و من هم عقب پشت سر دکتر نشسته بودم؛ دکتر شهریاری در طول مسیر معمولا تفاسیر آیت الله جوادی آملی را گوش می کردند و سعی می کردند وقتشان تلف نشود؛ آن روز تزی دستشون بود و مطالعه می کردند؛ از اتوبان ارتش رفتیم، نزدیک به اقدسیه چون راه ترافیک بود، راننده ماشین را سمت راست آورد که به سمت دارآباد بپیچد؛ سرعت ماشین کم بود، یک موتوری آمد کنار ماشین؛ من صدای برخوردی را به ماشین شنیدم. راننده هم متوجه شد، سریع ماشین را نگه داشت و فریاد زد "دکتر برو پایین" دکتر مشغول مطالعه بود و دیر متوجه صدای راننده شد و پرسید چی شده و همزمان دست برد تا کمربند خود را باز کند؛ من که سریع پیاده شدم به سمت در جلو رفتم تا در را باز کنم و دکتر سریع پیاده شود؛ قطعه بمب را که به در چسبانده بودند را دیدم، هنوز دستم به در نرسیده بود که بمب منفجر شد و من به سمت عقب پرتاب شدم؛ هنوز به هوش بودم وقتی خواستم به سمت دکتر بروم دیدم نمی تونم حرکت کنم ظاهرا پای چپم خرد شده بود راننده را دیدم گفتم: "مجید من" دیدم ایشون می زند توی سر خودش...»
پیکر شهید مجید شهریاری در امامزاده صالح بن موسی الکاظم به خاک سپرده شد.
 

مقام معظم رهبری در دیدار با خانواده دکتر شهریاری ضمن تسلیت شهادت ایشان، در مورد جایگاه این شهید فرمودند: «شهادت دکتر شهریاری، آبرویی داد به جامعه علمی کشور. شهادت همچین شخصیت برجسته و مورد قبولی، نشان داد که در محیط علمی جمهوری اسلامی، اینجور شخصیت ها و انگیزه ها وجود دارد. مهم‌ترین تسلایی که انسان در اینجور حوادث به خودش می‌دهد این است که می‌داند خدای متعال برای این جانفشانی‌ها و این شهادت‌ها و این خون‌های به ناحق ریخته شده، ثواب‌هایی را معین و مدون کرده که به ذهن ما هم خطور نمی‌کند. به قدری این مقامات و درجات الهی، عالی و غیرقابل توصیف است که ما اصلاً نمی‌توانیم درک کنیم و مطمئن باشید ایشان الان در بهترین حالات است که هر مؤمنی و هر انسان صالحی، اگر چنانچه اندکی از آن مراتب را بتواند با دیده‌ بصیرت خودش ببیند، آرزو می‌کند که ای‌ کاش ما به همین سرنوشت دچار بشویم.»
آیت الله جوادی آملی نیز در مراسم چهلم شهید شهریاری درباره مقام این شهید گفت: «همسر و خانواده شهید شهریاری مطمئن باشند که وی در روح و ریحان است. اگر با دو دست پر به بارگاه الهی راه یافت، نه تنها مشکل خودش را حل می‌‌کند بلکه مشکل دیگران را هم برطرف می‌‌کند و از دیگران شفاعت خواهد کرد.»
 

کتاب "شهید علم" حاوی خاطراتی از زندگی شهید مجید شهریاری، برای اولین بار به مناسبت نخستین سالگرد شهادت دکتر شهریاری در محرم سال 1390 با نام "شهید عاشورایی" به چاپ رسید. این کتاب روایت 100 خاطره متفاوت از دوره های مختلف زندگی شهید توسط بستگان، دوستان، همکاران و شاگردان شهید بیان شده است.
در سال 1393، مؤسسه گفتگوی دینی "وحدت" با همکاری و حمایت دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی کتاب "شهید علم" را به زبان عربی ترجمه کرد. غریب رضا، مدیر مؤسسه گفتگوی دینی وحدت، درباره ترجمه این کتاب به زبان عربی گفت: «دانشمندان زیادی در کشورهای اسلامی از جمله عراق و مصر مورد هدف جریان‌های وابسته به رژیم صهیونیستی بوده‌اند و به شهادت رسیده‌اند به عنوان مثال در کشور مصر نیز چند نفر از دانشمندان هسته‌ای این کشور توسط ایادی موساد شهید شده‌اند لذا قصد داریم کتابی را با عنوان «شهدای هسته‌ای ایران و مصر» به چاپ برسانیم تا نشان دهیم چگونه سرمایه‌های ملی این دو کشور توسط دشمنان امت اسلامی مورد هدف قرار گرفته‌اند.»
 

مراحل دستگیری عوامل ترور دانشمندان هسته ای را می توان یکی از بزرگترین عملیات های امنیتی - اطلاعاتی پس از انقلاب در ایران به حساب آورد که موضوع مستند "کلوپ ترور" بود. این مستند که در مرداد ماه 1391 به روی آنتن شبکه یک سیما رفت، به نحوه اقدامات یک شبکه پیچیده ترور وابسته به سرویس موساد در ایران پرداخته شده است. این شبکه ترور که به صورت عنکبوتی عمل کرده و از پشتیبانی ویژه اطلاعاتی دستگاه های اطلاعاتی انگلیس و امریکا و اسرائیل برخوردار بوده است، نقش اصلی را در طراحی، هدایت و اجرای عملیات ترور شهیدان علیمحمدی، شهریاری، رضایی نژاد، احمدی روشن، قشقایی و فریدون عباسی بر عهده داشته است. پیچیدگی عملیات‌ها، اسامی متعدد و رمزآلود، پشتیبانی‌های همه جانبه مثلث سیاه ترور یعنی آمریکا، انگلیس و اسرائیل هم نتوانست تروریست‌ها را از کمین چشم‌های بیدار دستگاه امنیتی-اطلاعاتی کشور مصون بدارد و تلاش‌های شبانه روزی سربازان گمنام امام زمان(عج) به ثمر نشست.
در مستند "کلوپ ترور" از شیوه جذب اعضای این گروه و مراحل آموزش آنها در اقلیم کردستان و اعزام آنها به اسرائیل و همچنین شیوه های آموزش، طراحی و اجرای عملیات این ترورها از زبان اعضای شبکه پرده برداری شده است.
 

همسر شهید شهریاری در بیان ویژگی های همسر خود گفت: «اوایل ازدواجمان بود نیمه های شب از خواب بیدار می شدم می دیدم مجید نیست می رفتم می دیدم در اتاق مشغول نماز شب است این رویه مجید بود، بسیار به ندرت اتفاق می افتاد نماز شب مجید قضا شود، بویژه در ماههای اخیر به شدت در نماز شب گریه می کرد و صدای الهی العفو شبانه او همچنان در گوش من زنگ می زند.»

همسرم در انجام واجبات و ترک محرمات نیز به اندازه جدیت در مسائل علمی جدی بود
خانم قاسمی در مورد جدیت شهید شهریاری به مسائل دینی گفت: «همسرم در انجام واجبات و ترک محرمات نیز به اندازه‌ جدیت در مسائل علمی جدی بود. شهید شهریاری مطالعه تفسیر قرآن را هرگز رها نمی‌کرد و تفسیر آیت ‌الله جوادی آملی را به صورت کتاب و نرم ‌افزار همیشه همراه خود داشت. در خانه بخش‌هایی از تفسیر قرآن را به من و فرزندان بیان می‌کرد و همچنین ارادت خاصی به حافظ داشت.
مقید به نماز جماعت بود و حقوق همسایگی را رعایت می کرد و بنده قوت علمی ایشان را از قوت دینی اش می دانم.
ایشان بسیار مقید به انجام آداب اسلامی بودند تا جایی که به یاد ندارم هیچ وقت ایشان بی وضو بوده باشند. قبل از خواب، قبل از خروج از منزل وضو می گرفتند. به سبقت در سلام بسیار پایبند بودند. متواضعانه حتی در برخورد با بچه ها ابتدا ایشان سلام می کردند و خیلی از رفتارهای ایشان برای بچه ها ملکه شده است. همواره، دغدغه نماز اول وقت را داشتند تا جایی که تقید به ادای نماز اول وقت در مسجد و حتی حین مسافرت در کنار جاده از ویژگی های ایشان بود. خیلی وقتها در منزل چهار نفره نماز را به جماعت می خواندیم.»

شهید شهریاری در رسیدگی به ایتام و سرپرستی آنها تلاش فراوانی می کردند
همسر شهید شهریاری درباره رسیدگی ایشان به ایتام نیز گفت: «ایشان در ماه مبارک رمضان تقید خاصی به افطار دادن داشتند ودر رسیدگی به امور ایتام و سرپرستی آنها تلاش فراوانی داشتند. در محل زندگی قبلی مان به اتفاق روحانی مسجد، گروهی را تشکیل داده بودند وصبح روز های جمعه بین خانواده های مستمند و بی بضاعت ارزاق پخش می کردند و تقید داشتند که حتما خودشان در پخش ارزاق حضور داشته باشند. پس از برگشت از این کار تا ساعتها منقلب بودند.

تواضع و حجب و حیای شهید شهریاری مثال زدنی بود
خانم قاسمی درباره ویژگی های اخلاقی شهید شهریاری گفت: «مجید آنقدر انسان با اخلاقی بود که علاوه بر بعد علمی از نظر اخلاقی هم همکاران و دانشجویان از او درس می گرفتند و من چون همکار مجید بودم این مطلب را عملا در دانشگاه مشاهده می کردم به همین دلیل اگر یک مجید شهریاری از دست ما رفت در آینده ای نزدیک شهریاری های فراوانی تربیت خواهند شد.
تواضع و حجب و حیای او را مثال زدنی است، به جرات می گویم در تمام زندگی مشترکمان کلمه ای از مجید دروغ نشنیدم بهمین دلیل است که میگویم اگر مجید شهید نمی شد عجیب بود.»