زندگی بر مبنای اندیشه های امیرالمؤمنین تحقق سبک زندگی علوی است

انسان همواره برای رسیدن به کمال نیازمند سرمشق و نمونه عینی، قابل اعتماد و متعالی در ابعاد گوناگون است.

به گزارش پیام زینب(س) به نقل از طنین یاس، شهید مطهری در کتاب "انسان کامل" دلایل نیازمندی انسان به الگو را حرکت فطری انسان در شناخت انسان کامل ، کمال گرایی، تأسی جستن از افراد مورد اعتماد، دوری جستن از ابهام و سردرگمی و داشتن محک سنجش میزان صفات عالیه در وجود خود، بالا بردن سرعت یادگیری ، هدایت راحت تر متربی، شکوفا شدن استعدادهای راکد و ظرفیت‌های پراکنده انسان،  کسب تعالی روح و همت‌های والا ، تسهیل در انجام کارهای سخت در میادن و زمینه های مختلف، مبارزه با تهاجم فرهنگی و پیش‌گیری از انحرافات فکری  رفتاری برشمرده است.

از نظر ایشان، وجود الگوهای عملی شایسته در مکتب و نظام فکری اسلام دلیل حقانیّت و درستی آموزه‌های آن مکتب است که به طور صریح، امکان پای بندی به آموزه‌های آن را اعلام می کند.

با نگاهی به تاریخ اسلام و سیره علمی و نظری زنان و مردان تاریخ سازش به خصوص پیامبر اکرم (ص) و ائمه هدی (ع) می توان گفت: در جامعه اسلامی، زنان و مردان مسلمان در بستر تعالیم و اندیشه های اسلامی، الگوهای  فرازمانی بسیاری برای رسیدن به آرامش و نیک بختی دنیوی و سعادت اخروی در اختیار دارند که یکی از این اسوه های حسنه ، تأسی جستن به سبک زندگی حضرت علی (ع) است . سبکی که در نزد دوستداران و محبان ایشان به سبک علوی مشهور شده است.

عظمت شخصیت فردی و اجتماعی امام اول شیعیان و میزان تأثیرگذاری ایشان بر بشر فارغ از دین و آیین به حدی است که به نظر می رسد ایشان نه نتها اسوه ای حسنه برای جهان اسلام هستند بلکه جهان است که پذیرش سبک زندگی علوی را در خود احساس می کند.

در تعریف سبک زندگی علوی می توان گفت: پی ریزی سبک زندگی بر مبنای اندیشه های امیرالمومنین (ع) همان تحقق سبک زندگی علوی است زیرا چنین اندیشه هایی به راستی تداعی گر دستورات قرآن کربم است.

از احادیث ، روایات و کتاب ارزشمند نهج البلاغه که اندیشه های ایشان را در قالب خطبه، نامه، کلمات حکمت آمیز، چون میراثی گرانبها در اختیار مسلمانان قرار داده است به خوبی می توان  شیوه رفتاری و عملی امام علی (ع) را استخراج کرد و به این نتیجه رسید که سبک زندگی ایشان برگرفته از دستورات قرآن کریم است پس کسی که بخواهد زندگی قرآنی داشته باشد می توان امام علی (ع) را الگوی خود قرار دهد.

تمام ابعاد شخصیتی حضرت علی (ع) می تواند برای ما مسلمانان به ویژه مردان حجتی باشد تا با رجوع به آن بتوانیم بهترین شیوه و روش را در زندگی خود به کار گیریم.

سیره عملی و نظری حضرت علی (ع) در نقش های مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بهترین الگو برای همه مردم به ویژه مسئولین در هر حوزه کاری است. رفتار و اندیشه های ایشان در دفاع از اسلام و پیامبر، در کسوت یک رزمنده یا فرمانده جبهه، نحوه برخوردشان با فقیران و اسرا، به عنوان مقسم بیت المال و حامی یتیمان و مستضعفان، اقتدارشان در قضاوت و حکمرانی، دقت عملشان در رسیدگی به امور والیان شهرهای دیگر، نمونه ای بی نظیر و عملی برای مسلمانان است.   

ایشان در خصلت معرفتی چون : عبادت ، اخلاص در عمل ، وفای به عهد، عدالت و دادگستری، جوانمردی و سخاوت ، احترام به شخصیت انسان ها، شجاعت و بصیرت، صبر و استقامت، جاذبه و دافعه، فضل وبخشش دارای آداب و سلوکی بودند که با تأسی از آن می توان به سعادت رسید و ره سخت را ایمن پیمود.

در خانه و خانواده و طرز رفتار با همسر و فرزندان سبک زندگی علوی، نه تنها عطر عشق و علاقه را در خانه و میان زن و شوهر و پدر و فرزند جاری می سازد بلکه باعث استحکام بنیان خانواده در سخت ترین شرایط مادی نیز می شود.

ایشان در بیان عظمت و ابراز مودت و عشق خود به حضرت فاطمه (س) که نشان گر  اوج مقام و مرتبه زن در نگرش آن حضرت است به وجود حضرت فاطمه زهرا(س) مباهات می کند و به همسری فاطمه عليها السلام افتخار مي کند و همسري با او را براي خود فضيلت و ملاک برتري بر ديگران و شايستگي پذيرش مسئوليت هاي سنگيني چون رهبري جهان اسلام مي داند.

 امام علی (ع) در نامه ای که به معاویه می نویسد از جمله فضیلت ها و امتیازاتی که برمی شمارد این است که «بهترين زنان جهان از ماست و حماله الحطب و هيزم کش دوزخيان از شماست».

و در جایی دیگر در تفاخر خود به فاطمه (س) می فرماید : «آيا در بين شما به جز من کسي هست که همسرش بانوي زنان جهان باشد؟» همگي پاسخ دادند: نه!

امام علی (ع) در شناخت خود از فاطمه زهرا(س) در پاسخ پيامبر که سوال کردند: «همسرت را چگونه يافتي؟» گفتند: «بهترين ياور در راه اطاعت از خداوند» و اینها نشان دهنده نگرش والای این شخصیت برجسته نسبت به زن است.

امام علی (ع) در براورده کردن نیازهای خانواده هرگز کوتاهی نمی کردند و با عنایت به ساده زیستی و تربیت فرزندان به این شیوه زندگی همواره خانواده خود را حمایت می کردند تا جایی که در برخی از روایات داریم که ایشان برای دادن مهریه حضرت زهرا(س) و گرفتن جشن ازدواج زره خود را فروخت . مقدم داشتن خواست فاطمه بر خواست خود یکی دیگر از رفتارهای شایسته امام علی (ع) با همسرش است .

حزن و اندوه حضرت علی (ع) در غم از دست دادن بانوی دو عالم فاطمه (س) هم نشان از عشق والا و احترام حضرت زهرا در نزد ایشان دارد.

حضرت بعد از شهادت حضرت فاطمه خطاب به ايشان فرمودند: «بمن العزاء يا بنت محمد؟ کنت بک اتعزي ففيم العزاء من بعدک؟« با چه کسي آرامش يابم اي دختر محمد؟ من به وسيله تو تسکين مي يافتم؛ بعد از تو با چه کسي آرامش يابم؟».به طوری که علي (ع) که اسوه صبر و استقامت است اما در شهادت حضرت زهرا (س) تأثر و تألم خود را بعد از دفن همسر گراميش خطاب به قبر پيامبر (ص) اینگونه بیان می کند ...پس از او آسمان و زمين در نظرم زشت مي نمايد و هيچ گاه اندوه دلم نمي گشايد. چشمم بي خواب، و دل از سوز غم سوزان است. تا خداوند مرا در جوار تو ساکن گرداند. مرگ زهرا ضربه اي بود که دل را خسته و غصه ام را پيوسته گردانيد..

در واقع می توان گفت: زندگی امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)؛ الگوی رفتاری و تربیتی برای همه مسلمین است و ازدواج این دو برزگوار یک پیوند معمولي نبود؛ بلكه در حقيقت بزرگترين كلاس تربيتي در اسلام شمرده می شود. رفتار و برخورد این دو با یکدیگر در امر شوهرداري، درس بزرگي است براي زنان امت اسلامی."

امام علی (ع) نه تنها در همسرداری که در تربیت فرزندان نیز الگویی بی نظیر هستند. 

تربیت ابعاد مختلفی دارد؛ تربیت اخلاقی، تربیت دینی، تربیت جسمانی، تربیت اجتماعی و... که در سیره حضرت علی بهترین های هر کدام را می توان دید.

نماز :

امام علی ع در تربیت دینی فرزندان که نقش بسزایی در تربیت اخلاقی، اجتماعی و رفتاری آنها دارد به نماز ،  اهمیت ویژه می دادند و به امام حسن (ع) و تمامی خانواده سفارش کردند: كرده "از خدا بترسید، از خدا بترسید درباره نماز زیرا كه نماز بهترین كارهاو ستون دین شماست  .

آموزش قرآن:  علی (ع)در نامه تربیتی خود به فرزندش امام‏حسن (ع) بعد از آنكه براهمیت تربیت و تسریع در آن تأكید مي‏نمایند، نخستین اقدام خود را تعلیم و آموزش قرآن و معارف و احكام حلال وحرام آن بیان مي‏كند

 تعلیم دعا:

علی( ع) در سیره تربیتی خویش به عنصر دعا اهمیت زیادی قائل شده‏اند. آن حضرت هم دعاهایی را به فرزندان خود تعلیم مي‏دادند و هم آنان
قرآن عهدنامه‏اي‏است از سوی خداوند تبارك و تعالی به خلق خود، پس واجب است بر هر مسلمانی كه در هر روز به عهدنامه خود بنگرد ولو پنجاه آیه باشد.
 

آشنایی با علوم اهل بیت علیهم ‏السلام

آشنا نمودن فرزندان با علوم اهلبیت (ع) و سخنان و عقاید مربوط به آنان، از جمله عناصر مهم تربیت دینی در فرهنگ شیعی و علوی است. مرحوم صدوق با سند خود در حدیث چهارصدگانه از علی علیه‏السلام نقل كرده است كه حضرت فرمود:"علّموا صبیانكم من علمنا ماینفعهم اللّه به لاتغلب علیهم المرجئة برأیها"،"به كودكان خود آن مقدار از دانش ما كه به‏حال آنان مفید است، تعلیم دهید تا اندیشه و نظر مرجئه(22) برآنان غالب نگردد.

رعایت آداب و سنن اسلامی در هنگام تولد فرزند:
از این رو علی (ع) در ضمن حدیث چهارصدگانه خود به اصحابش، آنان را به انجام این آداب در هنگام ولادت فرزندانشان توصیه نموده‏ اند.

انتها