کد خبر: ۹۸۵۴۴
تاریخ انتشار: ۰۵ دی ۱۳۹۵ - ۱۳:۰۳
رويكردهاي دولت‌محور به امنيت اجتماعي، تأكيدشان بر تأثير حكومت و كارآمدي نهادهاي آن در ايجاد امنيت اجتماعي است و تحقق سبک زندگی، مستلزم نیل به اهداف، حفظ همبستگی، انطباق با محیط و حل منازعات است.
به گزارش بسیج جامعه زنان استان فارس، انسان در طول تاریخ همواره از انواع انحرافات و آسیب‌هاي اجتماعی رنج برده و در جست‌وجوي علل و عوارض این موضوع و رهایی از آن بوده است؛ چراکه به‌واسطۀ اجتماعی بودن انسان، هرگونه خلل و چالشی در هر زمینه‌اي می‌تواند پیکرة جامعه را تحت تأثیر قرار داده و سلامت ساختار اجتماعی را به مخاطره اندازد. مطالعه انحرافات و کجروي‌هاي اجتماعی و به اصطلاح، آسیب‌شناسی اجتماعی که عبارت است از: ریشه‌یابی بی‌نظمی‌ها، ناهنجاري‌ها و آسیب‌هایی نظیر بیکاري، اعتیاد، فقر، خودکشی، طلاق و غیره، همراه با علل و شیوه‌هاي پیش‌گیري و درمان آنها است. به‌عبارت دیگر، مطالعه خاستگاه اختلال‌ها، بی‌نظمی‌ها و نابسامانی‌هاي اجتماعی، آسیب‌شناسی اجتماعی است؛ زیرا اگر در جامعه‌اي هنجارها مراعات نشود، کجروي پدید می‌آید و رفتارها آسیب می‌بیند. یعنی، آسیب زمانی پدید می‌آید که از هنجارهاي مقبول اجتماعی تخلفی صورت پذیرد. پاي‌بند نبودن به هنجارهاي اجتماعی موجب پیدایش آسیب اجتماعی می‌گردد. ناهنجاری‌هاي اجتماعی بیشتر از ضعف و ناکارآمدي حکومت‌ها سرچشمه می‌گیرد و یا نتیجه مستقیم عملکرد خود انسان است. برخی از ناهنجاري‌هاي اجتماعی که می‌تواند بر تغییر سبک زندگی تأثیرگذار باشد و موجبات ناامنی‌هاي اجتماعی را فراهم کند، عبارتند از:
  • اعتیاد‌هاي مضر؛
  • دوستان ناباب؛
  • محیط‌های آلوده؛
  • مشروبات الکلی؛
  • آزادي‌هاي بی‌حد و حصر براي زنان؛
  • ترویج لذت‌پرستی؛
  • پیشرفت تکنولوژي و استفاده‌هاي نادرست؛
  • تأخیر سن ازدواج؛
  • طلاق‌هاي بی‌مورد؛
  • تقلید‌هاي بی‌دلیل؛
  • حاشیه‌نشینی در شهرها؛
  • بی‌حجابی و پوشش نامناسب در جامعه؛
  • اختلاط زن و مرد در محیط‌هاي شغلی؛
  • استفاده‌هاي ناصحیح از ماهواره و اینترنت؛

(کوهی، 1383: 28).

از سویی عوامل سیاسی و مدیریتی نیز در تغییر سبک زندگی و ناامنی‌های اجتماعی مؤثرند:

- ضعف قوانین موجود و فقدان قوانین لازم در برخورد با ناامن‌سازان جامعه؛

- ضعف نظارت بر اجراي قوانین موجود؛

- ضعف مجازات و مماشات در اجراي احکام الهی؛

- نبود امنیت قضایی؛

- جایگزین کردن برخی از احکام شرعی با مجازات‌هاي مالی (همان: 42).

به‌کارگیري سبک زندگی اسلامی و در نتیجه ایجاد امنیت اجتماعی براي مردم، مستلزم مجموعه‌ای از راهکارهاي فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و سیاسی است که دولت به‌ویژه از طریق ایجاد امنیت می‌تواند مهم‌ترین نقش را دارا باشد:

- احیاي فریضه امر به معروف و نهی از منکر؛

- نهادینه کردن جایگاه خانواده؛

- جلوگیري از اختلاط در محیط‌هاي کاري؛

- تبیین جایگاه حجاب در امنیت اجتماعی؛

- جلوگیري از حضور روزافزون و بی‌رویه زنان در مشاغل اجتماعی؛

- تقویت مذهب و باورهاي مذهبی و دینی؛

- گسترش فرهنگ قرآنی و ارائه الگوهای اسلامی؛

- ایجاد فضاي‌هاي مناسب براي گذراندن اوقات فراغت؛

- توجه به عدالت اقتصادي و مبارزه با فقر و بیکاري؛

- برنامه‌ریزي صحیح و اصولی براي اشتغال؛

- ایجاد تسهیلات اقتصادي براي گسترش فرهنگ ازدواج؛

- بهبود نظام آموزشی و وضعیت آموزش و پرورش؛

- احیاي ارزش‌هاي اخلاقی، مناسب‌سازي قوانین و مقررات؛

- اصلاح نوع عملکرد دستگاه قضائی و سیستم حقوقی؛

- تبدیل‌شدن مقابله با جرم و آسیب‌ها به‌عنوان یک فرهنگ عمومی و غیره (میرخندان، 1387: 73).

جست‌وجوی امنیت از مهم‌ترین نیاز‌ها و انگیزه‌های انسانی است که مسئولیت تعقیب و تأمین آن بر عهده حکومت‌ها و دولت‌ها است. امروزه دولت‌ها به‌صورت مهم‌ترین واحد سیاسی در صحنه روابط داخلی و خارجی درآمده‌اند و مهم‌ترین هدف آنها، برقراری امنیت همه جانبه و گسترش دامنه آن است. امنیت مقوله‌ای اساسی در هر نظام اجتماعی است و كشورها اولويت اول خود را بــه برقراری امنیت در جامعه اختصاص می‌دهند. از سویی سبک زندگی اسلامی مبتنی بر فرآمین و آموزه‌هاي اسلامی به منظور ارتقا و تعالی انسان، وظایف خاصی را بر عهده کارگزاران و حاکمان در جامعه اسلامی نهاده است. دولت نهاد نهادها است، اگر سبک زندگی را نهادي، مانند سایر نهادهاي اجتماعی البته با وسعت و گستره بیشتر بدانیم، طبیعی است که نهاد نهادها یعنی دولت در شکل‌گیري و تغییر آن نقشی اجتناب‌ناپذیر خواهد داشت. دولت می‌تواند در تحقق و ارتقاي مؤلفه یا مؤلفه‌هایی از سبک زندگی مدخلیت داشته باشد. به‌گونه‌اي که می‌تواند موجب ترویج و نهادینه‌شدن سبک‌هاي متعالی و یا زوال و سقوط شود. در این زمینه امنیت اجتماعی نقشی اساسی دارد. پژوهش حاضر از ترکیب چهارکار ویژه دولت یعنی کارویژه نیل به اهداف، حفظ همبستگی، انطباق با محیط و حل منازعات با چهار مؤلفه سبک زندگی یعنی گرایش‌ها، بینش‌ها، رفتارها و وضعیت‌ها، مدل نظري ارائه داد که بر اساس آن هر کارویژه متولی تحقق بخشی از مؤلفه‌هاي سبک زندگی است.

برگرفته از مقاله حسین رضانژاد؛ کارشناس ارشد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد

اتمام متن/


نام:
ایمیل:
* نظر: